بسمه تعالی
گزارش جلسه 1401/03/02 فدراسیون طیور
دستور جلسه: تبادل نظر در خصوص راهکارهای سازماندهی صنعت طیور
محل تشكيل جلسه: دفتر فدراسیون طیور
حاضرين:
1. آقای عباسی – نایب رییس کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی
2. آقای بیدگلی – مشاور فدراسیون طیور ایران
3. آقای پورسمر - نماینده صندوق حمایت طیور
4. آقای حافظ - نماینده انجمن صنفی توزیع کنندگان عمده نهاده های دامی ایران
5. آقای حسینی – کارشناس ارشد لاین آرین و عضو اندیشه ورز پیشگامان بهره وری طیور
6. آقای خوش صحبتان – عضو کمیته راهبری پیشگامان آینده روستا ، کشاورزی و منابع طبیعی
7. آقای رنگی – نماینده اتحادیه وارد کنندگان نهاده های دام و طیور ایران
8. آقای سموات - نماینده اتحادیه تعاونیهای کارخانجات خوراک دام ، طیور و آبزیان ایران
9. آقای سواری - نماینده انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران
10. آقای سید مصطفوی - نماینده انجمن صنفی تولید کنندگان مکمل و کنسانتره دام ، طیور و آبزیان
11. آقای عظیمی – عضو هیأت علمی و مسؤول بسیج علمی پژوهشی موسسه پژوهشهای برنامه ریزی ، اقتصادکشاورزی و توسعه روستایی
12. آقای فاضلی – عضو هیأت مدیره شرکت مادر تخصصی توسعه صنعت طیور
13. آقای قربانزاده - نماینده انجمن صنفی کشتارگاههای صنعتی طیورکشور
14. آقای مربی – عضو اندیشه ورز پیشگامان بهره وری طیور
15. آقای میرسلیمی - نماینده انجمن صنفی واردکنندگان دارو ، واکسن و مواد بیولوژیک دام
16. آقای نخعی – عضو کمیته راهبری پیشگامان بهره وری طیور
افراد دعوت شده که حاضر نبودند:
1. آقای فروغی - نماینده کانون سراسری انجمن های صنفی مرغداران گوشتی
2. آقای اسدالله نژاد – نماینده اتحادیه سراسری تعاونی های کشاورزی مرغداران گوشتی ایران
3. آقای رسول زاده - نماینده کانون سراسری پرورش دهندگان مرغ تخمگذار ایران
4. آقای فارغی- نماینده انجمن ملی تولید کنندگان زنجیره ای گوشت مرغ
5. آقای صدیق پور– نماینده انجمن حوجه یکروزه گوشتی
شرح جلسه:
پیرو جلسات قبلی کارگاه صنعت طیور که با حضور نمایندگانی از تشکلهای صنعت طیور، با محوریت مطالعه «آینده پژوهی عرضه مطمئن گوشت مرغ تا افق 1404 » برگزار گردید بود این جلسه بنا به دعوت دفتر فدراسیون طیور و بمنظور ارایه ظرفیتهای این نهاد در جهت یکپارچه سازی صنعت مرغ گوشتی برگزار گردید.
آقای مهندس خوش صحبتان به عنوان رییس جلسه تاکید کردند که بنا به اهمیت و وسعت هریک از محورهای فوق، انتظار است تا اعضای گروه به ذکر مهمترین مباحث بپردازند و در ادامه در کارگروههای تخصصی و در آینده به بحثهای کارشناسی مبسوط پرداخته شود.
آقای دکتر عظیمی با ارایه پیشینه و نتایج اختصاصی و فرآیندی بدست آمده از مطالعه اجتماعی اجرا شده مزبور که از انتهای سال 1398 در موسسه پژوهشهای برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی و با همراهی فعالان و خبرگان صنعت طیور در قالب سازماندهی کارگروه پیشگامان بهره وری طیور آغاز شده؛ جلسه را آغاز نمودند. در ادامه تاکید شد که «بهره وری و پایداری صنعت مرغ گوشتی» به عنوان عامل کلیدی معرفی شده و در ادامه به شناسایی پیشرانهای اصلی صنعت مرغ گوشتی اشاره گردید. انتظار می رود در این جلسه و جلسات بعد ، با توجه به یافته های قبلی؛ محوریت بحث و تبادل نظر پیرامون سه محور اصلی ذیل پرداخته شود:
1-اثر تحولات ناشی از اصلاح سیاست یارانه ارزی در آینده صنعت طیور و راهکارها
2- بررسی اولویت پیشنهادات حوزه علم و فناوری برای گذار از چالشهای کنونی
3- نحوه سازماندهی تشکل های صنعت طیور برای اعمال مدیریت در کنار نهادهای دولتی
آقای دکتر طلاکش به تاریخچه و نحوه شکل گیری فدراسیون طیور و تشکلهای ذیل این مجموعه در حوزه تامین نهاده، تولید و توزیع طیور اشاره نمودند. فدراسیون طیور تلاش دارد به عنوان پارلمان بخش خصوصی صنعت طیور برای حل و فصل مسائل، هماهنگی آمار و اطلاعات، دیدگاهها و مواضع فعالان صنعت طیور به فعالیت خود ادامه دهد. لذا فدراسیون تلاش نموده است تا بر اساس ارزیابیهای کارشناسی به شناخت چالشها و ارایه راهکارهای پرداخته و در صدد ارایه یک برنامه جامع برای صنعت طیور بپردازد. ایشان در ادامه در قالب اسلایدهایی به ارایه چالشهای اصلی صنعت پرداختند:
چالش اول : نهاده های خوراک.
چالش دوم : نقدینگی تولید مرغ و تخم مرغ.
چالش سوم: قیمت گذاری دستوری دولت.
چالش چهارم: مازاد تولید و عدم واگذاری امور به تشکل ها برای مدیریت تولید و بازار
آقای مهندس حسینی، با ارایه تعریفی از پایداری صنعت طیور به نقد نحوه گسترش زنجیره های گوشتی در کشور پرداخته، در محور چالشهای حوزه علم و فناوری و مدیریت صنعت مرغ گوشتی به ارایه نکاتی پرداختند . آنچه در کشور به عنوان زنجیره گوشتی گسترش پیدا کرده در قالب تولید قراردادی و مالکیت محور است؛ در این شرایط و با توجه به وجود طیف گسترده مرغداران خرده مالکی، آنچه اتفاق نمی افتد مدیریت زنجیره ارزش گوشتی ملی است. عامل اصلی عدم توفیق و گسترش زنجیره های گوشتی این است که حلقه های مرغ مادر، کارخانه خوراک، کشتارگاه ها بصورت افقی عمل می کنند و اگر چه در مواردی زنجیره هم نامیده می شوند ، اما اینها در قالب چند حلقه محدود عمل کرده اند لذا آنها به جای نیل به مدیریت ملی زنجیره های گوشتی ؛ بصورت مالکیتی و افقی عمل می کنند. در واقع حلقه ها به صورت جزیره ای عمل کرده و عملاً با تضاد منافع مواجه شده اند.
برای ارتقای بهره وری و پایداری صنعت مرغ گوشتی نیازمند گسترش دانش و فناوری در صنعت هستیم. 90درصد مصرف دان صنعت مرغ گوشتی در مزارع مرغ گوشتی رخ می دهد. 80 درصد واحدهای مرغ به لحاظ بهره وری مشکل دارند. هدر روی منابع و تحمیل هزینه های اضافی و سربار تولید در خصوص یارانه انرژی به ازای هر مرغ 2 لیتر در مرغداریها پرداخت می شود در حالی که در دنیا 300 سی سی است.
ایشان تاکید کردند بعد از حذف کامل ارز یارانه ای از صنعت، باید با تثبیت بازار مصرف گوشت مرغ در داخل با توزیع کالابرگ مصرف گوشت مرغ، نفوذ و گسترش دانش و فناوری و اصلاح روشهای مدیریت در مرغداریها در سطح خرد و کلان، دنبال شکل گیری مدیریت ملی زنجیره مرغ گوشتی، بصورت عمودی باشیم.
آقای دکتر مربی، داده های قابل اعتماد و خلأهای اطلاعاتی در زنجیره گوشت مرغ از تخم مرغ نطفه دار، نهاده خوراک ...تا بازار مصرف گوشت مرغ را چالش اساسی صنعت مرغ گوشتی عنوان کردند. در این شرایط امکان مدیریت مناسب صنعت وجود نخواهد داشت.
قیمت نهاده های تحویل شده در بنادر و سپس مرغداران ما تا 25 درصد بیش از قیمت واقعی نهاده های خوراک دامی جهانی است. محصولات ما قابلیت صادرات به خارج را ندارد. دارو، واکسن، تخم مرغ نطفه دار و ... مورد استفاده مرغداران ما استاندارد نیستند. اگر نظام اطلاعاتی ما درست باشد می توانیم این وضعیت را سازماندهی کنیم. ما سامانه ای را طراحی کرده ایم که براساس آن می توانیم تمامی نهاده های تولیدی را در مسیر ورود به صنعت، تولید و مصرف رصد می کند. باید دنبال استاندارد سازی واحدهای پرورش مرغ و حلقه های پیشین و پسینی آن باشیم.
در این وضعیت که با حذف یارانه نهاده ها هزینه های تولید بالارفته است و مصرف کاهش پیداکرده ، دولت اقدام به واردات گوشت مرغ منجمد کرده است با ادامه این روند ما در نیمه دوم تیرماه دچار مشکل خواهیم شد. در این حال باید دولت ، مرغ تولید شده را بدون محدودیت و مستقیما از مرغدار (نه از پشتیبانی) و با قیمت مصوب خرید کند.
آقای دکتر طلاکش : در حالی که ما سامانه سماصط ، بازارگاه، gis را داریم ، نظام اطلاعاتی جدید چه خلائی را پر می کند.
آقای مهندس سیدمصطفوی؛ در محور اقتصادی صنعت مرغ گوشتی به این نکته تاکید کردند که تا وقتی دولت براساس تخصیص یارانه ارزی ؛ چه ترجیحی ، چه نیمایی ، چه سنایی ؛ انتظار دارد روی گوشت مرغ قیمت بگذارد و براساس آن مرغ را خرید کند ؛ وظیفه دارد در شرایط رکود بازار ، مرغ را با قیمت مصوب از مرغدار بخرد. اما متاسفانه تا کنون این الزام در صنعت یکطرفه به زیان مرغدار بوده است. ضمنا در بحث ارتقای نوآوری و بهره وری باید گفت که در وضعیتی که مرغدار با ضرردهی مواجه شده است و برای تولید عادی خود نقدینگی ندارد ، چگونه می تواند به سرمایه گذاری برای ارتقای فناوری اقدام کند؟
آقای مهندس قربانزاده: اشکال اساسی این است که دولت پاسخگوی تصمیمات خود و وعده های خود نیست. افت لاشه را برای کشتارگاه 5 درصد اعلام کرده اند در حالی که بالاتر از این است. قیمت مصوب 59800 تومان است در استانهای مختلف با قیمتهای بسیار متفاوت و پایین تر از 47000 از مرغدارخرید می کنند. در پاسخ به نکته گفته شده ؛ خرید مستقیم مرغ توسط پشتیبانی از مرغدار خلاف قانون است. در جامعه اینطور القاء شده که بخاطر نخریدن مردم ، قیمت پایین آمده ؛ در حالی که پایین بودن قیمت مرغ گوشتی بیشتر به دلیل افزایش تولید است تا کاهش مصرف.
آقای مهندس خوش صحبتان: در محور اقتصادی بحث کارگاه ، ما در جلسات قبلی بر تدریجی و کنترل شده بودن فرآیند انتقال ارز ترجیحی از نهاده های خوراک دامی به واحدهای مرغداری یا مصرف کنندگان گوشت مرغ ؛ در قالب آیین نامه؛ تأکید کردیم که این مهم مورد توجه جدی در وزارت جهاد کشاورزی و معاونت امور دام قرار نگرفت و در آینده هم باید این انتقال با دقت مناسب مورد توجه قرارگیرد. ایشان روی محورهای ذیل تاکید داشتند:
1- احتراز از وابستگی حداکثری به ذرت و سویا در تامین خوراک طیور و گسترش طیف نهاده های قابل تامین از داخل و خارج کشور برای تامین جیره غذایی خوراک طیور
2- توجه به خلأ صنف تولیدکنندگان خوراک طیور در میان تشکلهای موجود (تشکلهای کنونی در حوزه واردات و توزیع خوراک فعال هستند)
3- ضرورت استفاده بهینه از ظرفیتهای تولیدی طیور کشور ، رفع موانع صادرات ، رفع نواقص فنی تولید و کشتارگاهی و بازاررسانی محصولات تولیدی و حضور در بازارهای منطقه ای و بین المللی
آقای مهندس پورسمر: از سال گذشته می دانستیم که ارز ترجیحی حذف میشود و پیشنهادات مختلفی داده شده که انتظار بود بصورت تدریجی و با اعلام قبلی اتفاق بیفتد. اما یکدفعه این اقدام شد و ترتیبات لازمه آن نیز تعبیه نشد. اتفاقات خوبی که در این دوره رخ داد این بود که یارانه را به مصرف کننده می دهند و با دادن نهاده یارانه ای و اجازه فروش قیمت بالاتر، نقدینگی خوبی در یک مرحله به مرغداران تزریق شد. اما اشکال اساسی که پیش آمد این بوده که اعلام شد که 10 همت برای سرمایه در گردش در نظر گرفته شده که برای نقدینگی مورد نیاز به هیچ وجه کافی نبود. بعد اعلام شد که به واحدهای مرغداری زیر30 هزار قطعه سرمایه درگردش بدهند و بالاتر از طریق بانک اقدام کنند. مشکل بعدی نحوه تحویل آن به مرغدار با مسیرهای زیگزاگی مواجه شد. ابتدا گفته شد از طریق صندوقهای حمایت طیور ، سپس گفته شد از طریق صندوق مادر تخصصی کشاورزی ، سپس اعلام کردند از طریق بانک کشاورزی با سود 18 درصد و سپس گفته شد میزان نقدینگی 100 همت هست با سود 10 درصد که باید بانک ها آن را در اختیار قراردهد. در آخرین مقطع گفته شد تشکلها نهاده ها را با ارز نیمایی وارد کنند که باز نحوه تخصیص ارز و میزان یارانه های آن نامعلوم بوده است.
آقای دکتر فاضلی: در این مدت دولت پیشنهادات ارایه شده از سوی تشکلها را به هیچ وجه مورد توجه قرارنداده است. باید تشکلها خودشان به این جمع بندی برسیم که خودمان دور هم بنشینیم و برای صنعت تصمیم بگیریم و برنامه بدهیم.
آقای دکتر حافظ: به شرایط نامناسب و مشکلات واردات نهاده های خوراک طیور و نحوه تخصیص ارز از سوی دولت اشاره کردند.
آقای مهندس رنگی: در باره اختلاف قیمت نهاده های خوراک طیور در بازارهای جهانی با آنچه در بنادر ایران تحویل می شود. دلیل اصلی این است که هزینه های پنهان تحمیل شده به واردات به قیمت جهانی اضافه می شود. نگاه سیاسی به مدیریت واردات و تولید ، مانع جدی برای حل شدن مسائل صنعت می شود.
آقای مهندس نخعی: ما برمبنای تحلیلهای کارشناسی در گروه پیشگامان آینده و دیگر خبرگان صنعت طیور برنامه ای برای بازار بورس مرغ گوشتی در سطح استان یزد تهیه کردیم که در ادامه آن را برای سطح کشور ارتقا داده ایم که ان شاءالله در فرصتی مناسب آن را به صورت مبسوط ارایه خواهیم کرد. اما در اینجا کلیاتی به عرض می رسد. براساس شکل دادن میز قیمت و استخراج آن ، برآورد حجم تقاضا در داخل و خارج استان و کشور، حجم تولید را برآورد کرده که با منظور کردن ظرفیت انجماد و مهمتر از آن تامین و انتشار رمز-ریال امکان تامین سرمایه، تولید و تنظیم بازار تولید و مصرف امکان پذیر خواهد شد. این برنامه که عرض می شود فراگیرتر از سامانه سماصط و بازارگاه هست. بااین ابزار می توانیم مدیریت ملی زنجیره ارزش مرغ گوشتی را راه اندازی می کنیم. بااین برنامه می توانیم برای جامعه هدفی که باید مرغ گوشتی یارانه ای مشکل تامین سرمایه ، مشکل تخصیص یارانه، مشکل تولید ، بازار مصرف حل میشود.
آقای مهندس سموات؛ بر این نکته تاکید کردند بالای که 90درصد صنعت طیور توسط بخش خصوصی مدیریت می شود اما به اندازه 10 درصد هم در تصمیم گیری نقش نارد. باید صنعت بر مبنای اصول علمی فنی و اقتصادی اداره شود.
آقای دکتر عباسی: طی چند سال گذشته یکی از معضلات اصلی ما در مجلس این بود که نظر واحدی از بخش خصوصی کشاورزی شنیده نمیشود. شکل گیری فدراسیون و این جمع را به فال نیک می گیریم. گرچه در کل کار خوبی هست اما باید دیگر تشکلهای که الان حضور ندارند، باید در جمع باشند تا ما بتوانیم به پایداری لازم در نظام تصمیم سازی صنعت مرغ گوشتی برسیم.
بطور مثال در آذرماه 99 ، در جمع مرغداران البرز این موضوع مطرح شد که ما 70 درصد نهاده ها را آزاد می خریم و دولت انتظار دارد مرغ را با قیمت مصوب تحویل بدهیم و براساس همین نوع چالشها بود که مجموعه مجلس و دولت به این نتیجه رسیدیم که نمی توان روی تخصیص یارانه به گوشت مرغ نظارت کنیم، لذا تصمیم بر حذف یارانه شد. اما در ادامه باید زیرساختهای لازمه هم فراهم میشد. بنا به نقل کارشناسان مربوطه در دولت ، جلسات زیادی گذاشتند که ظاهراً تمام جوانب کار را دیده باشند. سوال شد که درصورت برداشتن یارانه ، قیمت تمام شده مرغ و تخم مرغ چقدر می شود؟ قیمتهای بسیار متفاوتی داده شد (در حالی که قیمت جهانی مرغ حدود کیلویی 8/1 دلار بوده و 300 قلم هزینه ای و میزان عرضه و تقاضا در قیمت نهایی موثر است). اهمیت قیمت تمام شده تولید و قیمت بازار از این جهت مهم هست که مجلس باید برای تنظیم یارانه پروتئینی تحویلی به مردم و تنظیم بودجه برای نقدینگی تولید اقدام کند. در آن مقطع قیمت گوشت مرغ تحویلی به مردم 70 هزارتومان مطرح شد. با این قیمت برآورد شد که میزان مصرف 30 درصد کاهش پیداکند. دوستان دولت گفتند زیرساخت حذف یارانه آماده است. در ادامه نظر مجلس در دادن کالابرگ به برنامه اضافه شد. اما در ادامه متوجه ناهماهنگی ها و مشکلاتی در پیاده سزی سیاست شدیم و انتظار می رود جمعهای اینچنینی امکان گذار از چالشهای کنونی را فراهم نماید.
آمادگی وجود دارد که نتایج این نوع جلسات را به کمیسیون کشاورزی مجلس و کمیته دام و طیور آن منتقل شود و متقابلاً از حضور کارشناسان شما در جلسات کمیسیونهای مجلس استقبال می کنیم. این جلسات می تواند در جهت اصلاح و تکمیل قوانین و سیاستها و بویژه برنامه هفتم اثرگذار باشد.
جمع بندي جلسه و تصميمات متخذه:
• سازماندهی صنعت مرغ گوشتی نیازمند حداکثر همگرایی میان حلقه های داخلی و بیرونی آن و همراهی مجموعه های حاکمیتی مجلس و دولت می باشد.
• بنا به اینکه یکی از رویکردهای مطرح شده برای یکپارچه سازی اجزای صنعت مرغ گوشتی، ورود فدراسیون طیور و تکمیل و حمایت از زنجیره های گوشتی بوده است؛ امید می رود این نهاد با جلب نظر اکثریت اعضای هیات مدیره اتحادیه مرغ تخمگذار، انجمن جوجه یکروزه و اتحادیه مرغداران گوشتی کشور ؛ این تشکلها را جهت عضویت و همکاری بیشتر با فدراسیون طیور متقاعد نمایند.
• در صورت تمایل و استقبال فعالان تشکلهای صنعت طیور، جلسات «اندیشه ورزی صنعت طیور» با حضور صاحب نظران دانشگاهی، صنعت، دولت و مجلس و از طریق گروه پیشگامان آینده روستا، کشاورزی و منابع طبیعی ، تا حصول نتایج تکمیلی استمرار خواهد داشت.
گزارش جلسه 1401/03/02 فدراسیون طیور
دستور جلسه: تبادل نظر در خصوص راهکارهای سازماندهی صنعت طیور
محل تشكيل جلسه: دفتر فدراسیون طیور
حاضرين:
1. آقای عباسی – نایب رییس کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی
2. آقای بیدگلی – مشاور فدراسیون طیور ایران
3. آقای پورسمر - نماینده صندوق حمایت طیور
4. آقای حافظ - نماینده انجمن صنفی توزیع کنندگان عمده نهاده های دامی ایران
5. آقای حسینی – کارشناس ارشد لاین آرین و عضو اندیشه ورز پیشگامان بهره وری طیور
6. آقای خوش صحبتان – عضو کمیته راهبری پیشگامان آینده روستا ، کشاورزی و منابع طبیعی
7. آقای رنگی – نماینده اتحادیه وارد کنندگان نهاده های دام و طیور ایران
8. آقای سموات - نماینده اتحادیه تعاونیهای کارخانجات خوراک دام ، طیور و آبزیان ایران
9. آقای سواری - نماینده انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران
10. آقای سید مصطفوی - نماینده انجمن صنفی تولید کنندگان مکمل و کنسانتره دام ، طیور و آبزیان
11. آقای عظیمی – عضو هیأت علمی و مسؤول بسیج علمی پژوهشی موسسه پژوهشهای برنامه ریزی ، اقتصادکشاورزی و توسعه روستایی
12. آقای فاضلی – عضو هیأت مدیره شرکت مادر تخصصی توسعه صنعت طیور
13. آقای قربانزاده - نماینده انجمن صنفی کشتارگاههای صنعتی طیورکشور
14. آقای مربی – عضو اندیشه ورز پیشگامان بهره وری طیور
15. آقای میرسلیمی - نماینده انجمن صنفی واردکنندگان دارو ، واکسن و مواد بیولوژیک دام
16. آقای نخعی – عضو کمیته راهبری پیشگامان بهره وری طیور
افراد دعوت شده که حاضر نبودند:
1. آقای فروغی - نماینده کانون سراسری انجمن های صنفی مرغداران گوشتی
2. آقای اسدالله نژاد – نماینده اتحادیه سراسری تعاونی های کشاورزی مرغداران گوشتی ایران
3. آقای رسول زاده - نماینده کانون سراسری پرورش دهندگان مرغ تخمگذار ایران
4. آقای فارغی- نماینده انجمن ملی تولید کنندگان زنجیره ای گوشت مرغ
5. آقای صدیق پور– نماینده انجمن حوجه یکروزه گوشتی
شرح جلسه:
پیرو جلسات قبلی کارگاه صنعت طیور که با حضور نمایندگانی از تشکلهای صنعت طیور، با محوریت مطالعه «آینده پژوهی عرضه مطمئن گوشت مرغ تا افق 1404 » برگزار گردید بود این جلسه بنا به دعوت دفتر فدراسیون طیور و بمنظور ارایه ظرفیتهای این نهاد در جهت یکپارچه سازی صنعت مرغ گوشتی برگزار گردید.
آقای مهندس خوش صحبتان به عنوان رییس جلسه تاکید کردند که بنا به اهمیت و وسعت هریک از محورهای فوق، انتظار است تا اعضای گروه به ذکر مهمترین مباحث بپردازند و در ادامه در کارگروههای تخصصی و در آینده به بحثهای کارشناسی مبسوط پرداخته شود.
آقای دکتر عظیمی با ارایه پیشینه و نتایج اختصاصی و فرآیندی بدست آمده از مطالعه اجتماعی اجرا شده مزبور که از انتهای سال 1398 در موسسه پژوهشهای برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی و با همراهی فعالان و خبرگان صنعت طیور در قالب سازماندهی کارگروه پیشگامان بهره وری طیور آغاز شده؛ جلسه را آغاز نمودند. در ادامه تاکید شد که «بهره وری و پایداری صنعت مرغ گوشتی» به عنوان عامل کلیدی معرفی شده و در ادامه به شناسایی پیشرانهای اصلی صنعت مرغ گوشتی اشاره گردید. انتظار می رود در این جلسه و جلسات بعد ، با توجه به یافته های قبلی؛ محوریت بحث و تبادل نظر پیرامون سه محور اصلی ذیل پرداخته شود:
1-اثر تحولات ناشی از اصلاح سیاست یارانه ارزی در آینده صنعت طیور و راهکارها
2- بررسی اولویت پیشنهادات حوزه علم و فناوری برای گذار از چالشهای کنونی
3- نحوه سازماندهی تشکل های صنعت طیور برای اعمال مدیریت در کنار نهادهای دولتی
آقای دکتر طلاکش به تاریخچه و نحوه شکل گیری فدراسیون طیور و تشکلهای ذیل این مجموعه در حوزه تامین نهاده، تولید و توزیع طیور اشاره نمودند. فدراسیون طیور تلاش دارد به عنوان پارلمان بخش خصوصی صنعت طیور برای حل و فصل مسائل، هماهنگی آمار و اطلاعات، دیدگاهها و مواضع فعالان صنعت طیور به فعالیت خود ادامه دهد. لذا فدراسیون تلاش نموده است تا بر اساس ارزیابیهای کارشناسی به شناخت چالشها و ارایه راهکارهای پرداخته و در صدد ارایه یک برنامه جامع برای صنعت طیور بپردازد. ایشان در ادامه در قالب اسلایدهایی به ارایه چالشهای اصلی صنعت پرداختند:
چالش اول : نهاده های خوراک.
چالش دوم : نقدینگی تولید مرغ و تخم مرغ.
چالش سوم: قیمت گذاری دستوری دولت.
چالش چهارم: مازاد تولید و عدم واگذاری امور به تشکل ها برای مدیریت تولید و بازار
آقای مهندس حسینی، با ارایه تعریفی از پایداری صنعت طیور به نقد نحوه گسترش زنجیره های گوشتی در کشور پرداخته، در محور چالشهای حوزه علم و فناوری و مدیریت صنعت مرغ گوشتی به ارایه نکاتی پرداختند . آنچه در کشور به عنوان زنجیره گوشتی گسترش پیدا کرده در قالب تولید قراردادی و مالکیت محور است؛ در این شرایط و با توجه به وجود طیف گسترده مرغداران خرده مالکی، آنچه اتفاق نمی افتد مدیریت زنجیره ارزش گوشتی ملی است. عامل اصلی عدم توفیق و گسترش زنجیره های گوشتی این است که حلقه های مرغ مادر، کارخانه خوراک، کشتارگاه ها بصورت افقی عمل می کنند و اگر چه در مواردی زنجیره هم نامیده می شوند ، اما اینها در قالب چند حلقه محدود عمل کرده اند لذا آنها به جای نیل به مدیریت ملی زنجیره های گوشتی ؛ بصورت مالکیتی و افقی عمل می کنند. در واقع حلقه ها به صورت جزیره ای عمل کرده و عملاً با تضاد منافع مواجه شده اند.
برای ارتقای بهره وری و پایداری صنعت مرغ گوشتی نیازمند گسترش دانش و فناوری در صنعت هستیم. 90درصد مصرف دان صنعت مرغ گوشتی در مزارع مرغ گوشتی رخ می دهد. 80 درصد واحدهای مرغ به لحاظ بهره وری مشکل دارند. هدر روی منابع و تحمیل هزینه های اضافی و سربار تولید در خصوص یارانه انرژی به ازای هر مرغ 2 لیتر در مرغداریها پرداخت می شود در حالی که در دنیا 300 سی سی است.
ایشان تاکید کردند بعد از حذف کامل ارز یارانه ای از صنعت، باید با تثبیت بازار مصرف گوشت مرغ در داخل با توزیع کالابرگ مصرف گوشت مرغ، نفوذ و گسترش دانش و فناوری و اصلاح روشهای مدیریت در مرغداریها در سطح خرد و کلان، دنبال شکل گیری مدیریت ملی زنجیره مرغ گوشتی، بصورت عمودی باشیم.
آقای دکتر مربی، داده های قابل اعتماد و خلأهای اطلاعاتی در زنجیره گوشت مرغ از تخم مرغ نطفه دار، نهاده خوراک ...تا بازار مصرف گوشت مرغ را چالش اساسی صنعت مرغ گوشتی عنوان کردند. در این شرایط امکان مدیریت مناسب صنعت وجود نخواهد داشت.
قیمت نهاده های تحویل شده در بنادر و سپس مرغداران ما تا 25 درصد بیش از قیمت واقعی نهاده های خوراک دامی جهانی است. محصولات ما قابلیت صادرات به خارج را ندارد. دارو، واکسن، تخم مرغ نطفه دار و ... مورد استفاده مرغداران ما استاندارد نیستند. اگر نظام اطلاعاتی ما درست باشد می توانیم این وضعیت را سازماندهی کنیم. ما سامانه ای را طراحی کرده ایم که براساس آن می توانیم تمامی نهاده های تولیدی را در مسیر ورود به صنعت، تولید و مصرف رصد می کند. باید دنبال استاندارد سازی واحدهای پرورش مرغ و حلقه های پیشین و پسینی آن باشیم.
در این وضعیت که با حذف یارانه نهاده ها هزینه های تولید بالارفته است و مصرف کاهش پیداکرده ، دولت اقدام به واردات گوشت مرغ منجمد کرده است با ادامه این روند ما در نیمه دوم تیرماه دچار مشکل خواهیم شد. در این حال باید دولت ، مرغ تولید شده را بدون محدودیت و مستقیما از مرغدار (نه از پشتیبانی) و با قیمت مصوب خرید کند.
آقای دکتر طلاکش : در حالی که ما سامانه سماصط ، بازارگاه، gis را داریم ، نظام اطلاعاتی جدید چه خلائی را پر می کند.
آقای مهندس سیدمصطفوی؛ در محور اقتصادی صنعت مرغ گوشتی به این نکته تاکید کردند که تا وقتی دولت براساس تخصیص یارانه ارزی ؛ چه ترجیحی ، چه نیمایی ، چه سنایی ؛ انتظار دارد روی گوشت مرغ قیمت بگذارد و براساس آن مرغ را خرید کند ؛ وظیفه دارد در شرایط رکود بازار ، مرغ را با قیمت مصوب از مرغدار بخرد. اما متاسفانه تا کنون این الزام در صنعت یکطرفه به زیان مرغدار بوده است. ضمنا در بحث ارتقای نوآوری و بهره وری باید گفت که در وضعیتی که مرغدار با ضرردهی مواجه شده است و برای تولید عادی خود نقدینگی ندارد ، چگونه می تواند به سرمایه گذاری برای ارتقای فناوری اقدام کند؟
آقای مهندس قربانزاده: اشکال اساسی این است که دولت پاسخگوی تصمیمات خود و وعده های خود نیست. افت لاشه را برای کشتارگاه 5 درصد اعلام کرده اند در حالی که بالاتر از این است. قیمت مصوب 59800 تومان است در استانهای مختلف با قیمتهای بسیار متفاوت و پایین تر از 47000 از مرغدارخرید می کنند. در پاسخ به نکته گفته شده ؛ خرید مستقیم مرغ توسط پشتیبانی از مرغدار خلاف قانون است. در جامعه اینطور القاء شده که بخاطر نخریدن مردم ، قیمت پایین آمده ؛ در حالی که پایین بودن قیمت مرغ گوشتی بیشتر به دلیل افزایش تولید است تا کاهش مصرف.
آقای مهندس خوش صحبتان: در محور اقتصادی بحث کارگاه ، ما در جلسات قبلی بر تدریجی و کنترل شده بودن فرآیند انتقال ارز ترجیحی از نهاده های خوراک دامی به واحدهای مرغداری یا مصرف کنندگان گوشت مرغ ؛ در قالب آیین نامه؛ تأکید کردیم که این مهم مورد توجه جدی در وزارت جهاد کشاورزی و معاونت امور دام قرار نگرفت و در آینده هم باید این انتقال با دقت مناسب مورد توجه قرارگیرد. ایشان روی محورهای ذیل تاکید داشتند:
1- احتراز از وابستگی حداکثری به ذرت و سویا در تامین خوراک طیور و گسترش طیف نهاده های قابل تامین از داخل و خارج کشور برای تامین جیره غذایی خوراک طیور
2- توجه به خلأ صنف تولیدکنندگان خوراک طیور در میان تشکلهای موجود (تشکلهای کنونی در حوزه واردات و توزیع خوراک فعال هستند)
3- ضرورت استفاده بهینه از ظرفیتهای تولیدی طیور کشور ، رفع موانع صادرات ، رفع نواقص فنی تولید و کشتارگاهی و بازاررسانی محصولات تولیدی و حضور در بازارهای منطقه ای و بین المللی
آقای مهندس پورسمر: از سال گذشته می دانستیم که ارز ترجیحی حذف میشود و پیشنهادات مختلفی داده شده که انتظار بود بصورت تدریجی و با اعلام قبلی اتفاق بیفتد. اما یکدفعه این اقدام شد و ترتیبات لازمه آن نیز تعبیه نشد. اتفاقات خوبی که در این دوره رخ داد این بود که یارانه را به مصرف کننده می دهند و با دادن نهاده یارانه ای و اجازه فروش قیمت بالاتر، نقدینگی خوبی در یک مرحله به مرغداران تزریق شد. اما اشکال اساسی که پیش آمد این بوده که اعلام شد که 10 همت برای سرمایه در گردش در نظر گرفته شده که برای نقدینگی مورد نیاز به هیچ وجه کافی نبود. بعد اعلام شد که به واحدهای مرغداری زیر30 هزار قطعه سرمایه درگردش بدهند و بالاتر از طریق بانک اقدام کنند. مشکل بعدی نحوه تحویل آن به مرغدار با مسیرهای زیگزاگی مواجه شد. ابتدا گفته شد از طریق صندوقهای حمایت طیور ، سپس گفته شد از طریق صندوق مادر تخصصی کشاورزی ، سپس اعلام کردند از طریق بانک کشاورزی با سود 18 درصد و سپس گفته شد میزان نقدینگی 100 همت هست با سود 10 درصد که باید بانک ها آن را در اختیار قراردهد. در آخرین مقطع گفته شد تشکلها نهاده ها را با ارز نیمایی وارد کنند که باز نحوه تخصیص ارز و میزان یارانه های آن نامعلوم بوده است.
آقای دکتر فاضلی: در این مدت دولت پیشنهادات ارایه شده از سوی تشکلها را به هیچ وجه مورد توجه قرارنداده است. باید تشکلها خودشان به این جمع بندی برسیم که خودمان دور هم بنشینیم و برای صنعت تصمیم بگیریم و برنامه بدهیم.
آقای دکتر حافظ: به شرایط نامناسب و مشکلات واردات نهاده های خوراک طیور و نحوه تخصیص ارز از سوی دولت اشاره کردند.
آقای مهندس رنگی: در باره اختلاف قیمت نهاده های خوراک طیور در بازارهای جهانی با آنچه در بنادر ایران تحویل می شود. دلیل اصلی این است که هزینه های پنهان تحمیل شده به واردات به قیمت جهانی اضافه می شود. نگاه سیاسی به مدیریت واردات و تولید ، مانع جدی برای حل شدن مسائل صنعت می شود.
آقای مهندس نخعی: ما برمبنای تحلیلهای کارشناسی در گروه پیشگامان آینده و دیگر خبرگان صنعت طیور برنامه ای برای بازار بورس مرغ گوشتی در سطح استان یزد تهیه کردیم که در ادامه آن را برای سطح کشور ارتقا داده ایم که ان شاءالله در فرصتی مناسب آن را به صورت مبسوط ارایه خواهیم کرد. اما در اینجا کلیاتی به عرض می رسد. براساس شکل دادن میز قیمت و استخراج آن ، برآورد حجم تقاضا در داخل و خارج استان و کشور، حجم تولید را برآورد کرده که با منظور کردن ظرفیت انجماد و مهمتر از آن تامین و انتشار رمز-ریال امکان تامین سرمایه، تولید و تنظیم بازار تولید و مصرف امکان پذیر خواهد شد. این برنامه که عرض می شود فراگیرتر از سامانه سماصط و بازارگاه هست. بااین ابزار می توانیم مدیریت ملی زنجیره ارزش مرغ گوشتی را راه اندازی می کنیم. بااین برنامه می توانیم برای جامعه هدفی که باید مرغ گوشتی یارانه ای مشکل تامین سرمایه ، مشکل تخصیص یارانه، مشکل تولید ، بازار مصرف حل میشود.
آقای مهندس سموات؛ بر این نکته تاکید کردند بالای که 90درصد صنعت طیور توسط بخش خصوصی مدیریت می شود اما به اندازه 10 درصد هم در تصمیم گیری نقش نارد. باید صنعت بر مبنای اصول علمی فنی و اقتصادی اداره شود.
آقای دکتر عباسی: طی چند سال گذشته یکی از معضلات اصلی ما در مجلس این بود که نظر واحدی از بخش خصوصی کشاورزی شنیده نمیشود. شکل گیری فدراسیون و این جمع را به فال نیک می گیریم. گرچه در کل کار خوبی هست اما باید دیگر تشکلهای که الان حضور ندارند، باید در جمع باشند تا ما بتوانیم به پایداری لازم در نظام تصمیم سازی صنعت مرغ گوشتی برسیم.
بطور مثال در آذرماه 99 ، در جمع مرغداران البرز این موضوع مطرح شد که ما 70 درصد نهاده ها را آزاد می خریم و دولت انتظار دارد مرغ را با قیمت مصوب تحویل بدهیم و براساس همین نوع چالشها بود که مجموعه مجلس و دولت به این نتیجه رسیدیم که نمی توان روی تخصیص یارانه به گوشت مرغ نظارت کنیم، لذا تصمیم بر حذف یارانه شد. اما در ادامه باید زیرساختهای لازمه هم فراهم میشد. بنا به نقل کارشناسان مربوطه در دولت ، جلسات زیادی گذاشتند که ظاهراً تمام جوانب کار را دیده باشند. سوال شد که درصورت برداشتن یارانه ، قیمت تمام شده مرغ و تخم مرغ چقدر می شود؟ قیمتهای بسیار متفاوتی داده شد (در حالی که قیمت جهانی مرغ حدود کیلویی 8/1 دلار بوده و 300 قلم هزینه ای و میزان عرضه و تقاضا در قیمت نهایی موثر است). اهمیت قیمت تمام شده تولید و قیمت بازار از این جهت مهم هست که مجلس باید برای تنظیم یارانه پروتئینی تحویلی به مردم و تنظیم بودجه برای نقدینگی تولید اقدام کند. در آن مقطع قیمت گوشت مرغ تحویلی به مردم 70 هزارتومان مطرح شد. با این قیمت برآورد شد که میزان مصرف 30 درصد کاهش پیداکند. دوستان دولت گفتند زیرساخت حذف یارانه آماده است. در ادامه نظر مجلس در دادن کالابرگ به برنامه اضافه شد. اما در ادامه متوجه ناهماهنگی ها و مشکلاتی در پیاده سزی سیاست شدیم و انتظار می رود جمعهای اینچنینی امکان گذار از چالشهای کنونی را فراهم نماید.
آمادگی وجود دارد که نتایج این نوع جلسات را به کمیسیون کشاورزی مجلس و کمیته دام و طیور آن منتقل شود و متقابلاً از حضور کارشناسان شما در جلسات کمیسیونهای مجلس استقبال می کنیم. این جلسات می تواند در جهت اصلاح و تکمیل قوانین و سیاستها و بویژه برنامه هفتم اثرگذار باشد.
جمع بندي جلسه و تصميمات متخذه:
• سازماندهی صنعت مرغ گوشتی نیازمند حداکثر همگرایی میان حلقه های داخلی و بیرونی آن و همراهی مجموعه های حاکمیتی مجلس و دولت می باشد.
• بنا به اینکه یکی از رویکردهای مطرح شده برای یکپارچه سازی اجزای صنعت مرغ گوشتی، ورود فدراسیون طیور و تکمیل و حمایت از زنجیره های گوشتی بوده است؛ امید می رود این نهاد با جلب نظر اکثریت اعضای هیات مدیره اتحادیه مرغ تخمگذار، انجمن جوجه یکروزه و اتحادیه مرغداران گوشتی کشور ؛ این تشکلها را جهت عضویت و همکاری بیشتر با فدراسیون طیور متقاعد نمایند.
• در صورت تمایل و استقبال فعالان تشکلهای صنعت طیور، جلسات «اندیشه ورزی صنعت طیور» با حضور صاحب نظران دانشگاهی، صنعت، دولت و مجلس و از طریق گروه پیشگامان آینده روستا، کشاورزی و منابع طبیعی ، تا حصول نتایج تکمیلی استمرار خواهد داشت.