موضوع : زیان انباشته مرغداری گوشتی
تاریخ : 1399/01/07
مصاحبه با آقای مهندس جعفری نژاد - آذربایجان شرقی
بسمه تعالی
موضوع : مصاحبه با آقای مهندس جعفری نژاد - بررسی مشکل انباشت مرغ گوشتی در بازار
تاریخ: 1399/01/07
عظیمی: الان ظرفیت مرغداری شما چند قطعه‌ای است؟
جعفری نژاد: طبق پروانه مرغداری 15 هزار قطعه است.
عظیمی: الان دوباره برای جوجه‌ریزی مجدد آماده کرده‌اید؟
جعفری نژاد: من از سال 95 جوجه‌ریزی را قطع کردم. چون بازار با ما نساخت و پشت سرهم ضرر کردیم. بالاخره تصمیم بر این شد که فعلاً جوجه‌ریزی را متوقف کنیم. البته بعد از آن چند دوره‌ای پرورش پولت تخمگذار برای همکاران خودمان داشتم که نزدیک به یک سال می‌شود که تعطیل هستم.
عظیمی: الان چه کار می‌کنید؟ خرجی را از چه راهی تأمین می‌کنید؟
جعفری نژاد: من شغل دیگری ندارم و با پس‌انداز تأمین می‌کنم.
عظیمی: رشته‌ی تحصیلی شما چیست؟
جعفرنژاد: مهندسی معدن خوانده‌ام.
عظیمی: مهندسی معدن خواندید و از چه سالی در زمینه‌ی مرغداری فعالیت کردید؟
جعفری نژاد: از سال 79 .
عظیمی: از سال 79 تا 95 شما در مرغداری گوشتی فعال بودید.
جعفری نژاد: الان هم به اسم مرغدار هستم. البته سال 79 تا 80 به صورت استیجاری کار می‌کردم. بعد که مرغداری را تحویل دادم دو تا سه سال مشغول ساخت مرغداری خودم بودم. از سال 85 مرغداری خودم فعال شد. تا سال 95 فعالیت داشتم. از سال 92 شش دوره به بازارهای ناجور برخورد کردیم. ضرر کردیم. ضرری که مرغ را هزار تومان زیر قیمت تمام شده می‌فروختیم. شش دوره پشت سرهم ضرر کردیم. کل سرمایه در گردش ما رفت. دوره‌ی آخر اوایل سال 95 قسمتی از سرمایه ام حدود 50 میلیون تومان از بین رفت. اردیبهشت سال 95 آخرین دوره را که فروختم هم بازارش خراب بود باز هم پولم رفت. دیگر نتوانستم سرپا بایستم. سرمایه در گردش هم رفت.
عظیمی: این ضررکردن شما به خاطر بازار بود؟
جعفری نژاد: بله. به خاطر بازار بود. من تمام پرونده‌‌های دوره‌هایی که پرورش دادم را هم روی کاغذ و هم روی کامپیوتر دارم. الحمدالله در پرورش موفق بودم. اما کمبود نقدینگی و تلاطم بازار دست به دست هم دادند و ضرر کردم.
عظیمی: الان می‌دانید در استان آذربایجان شرقی چند مرغدار گوشتی است؟
جعفری نژاد: در شهر ما حدود 250تا هست. الان شهرستان مرند در مرغداری گوشتی یک مرکز است. در این مسیر شهر بناب (مرند) است که مرکز مرغداری است. در منطقه‌ی ما که در مسیر جلفا است تراکم مرغداری کم است. کلاً دوتا مرغداری تخمگذار داریم. 5 الی 6 تا هم گوشتی داریم. ولی آن منطقه خیلی تراکم بالا است. اخیراً مشکلات بیماری هم بوجود می‌آید.
عظیمی: تراکم بالای مکانی باعث گسترش آلودگی و بیماری نمی‌شود؟
جعفری نژاد: چرا نمی‌شود. خیلی هم زیاد می‌شود. متأسفانه قانون اولی که حدود یک کیلومتر بین مرغداری‌ها فاصله بود آن را حذف کردند. به 500 متر و 300 متر آوردند. یک الگوی ناقص از ترکیه آوردند. ترکیه یک الگوی شهرک مرغداری دارد که آن شهرک زیر نظر یک کشتارگاه اداره می شود. در آن شهرک همزمان جوجه‌ریزی، تولید، خرید و کشتار می‌کند. در آن شهرک فاصله‌ی مرغداری‌ها هم 300 متر، 400 متر و 500 متر است. این الگو را آوردند و اینجا اجرا کردند اما اینجا به صورت مستمر و منظم کار نمی‌کنند. این مرغداری جوجه‌ی یک روزه دارد. آن یکی جوجه سی روزه است. آن یکی می‌فروشد. این‌ها طبیعتاً با هم تداخل می‌کنند. مجوز مرغداری داده شده و ساخته شده اما اینکه چطوری مدیریت شود؟ چطوری کشتار شود؟ چطوری به بازار برود؟ اضافه‌ی آن چطور ذخیره شود؟ برای این برنامه درستی نداریم.
عظیمی: چه سالی این شهرک ها شکل گرفتند؟
جعفری نژاد: سال 88 به این طرف. شهرک که نیست. همین‌طور مرغداری را بغل مرغداری زده‌اند. بدون برنامه بوده است.
عظیمی: مجوزی که داده شده است بر اساس این بوده است که شهرک شود یا نه همین‌طوری؟
جعفری نژاد: نه همین‌طور داده‌اند. قانون دامپزشکی این بوده است که فاصله‌ی یک کیلومتر را رعایت کنید. بعد گفتند رعایت نکنید. 500 متر بدهید. یک نفر آمده و گفته است این زمین را کارشناس جهاد و دامپزشکی نگاه کرده است و مجوز دادند و یک سری ساخته شدند و یک سری ساخته نشدند. در حد مجوز باقی مانده است. آن زمان که طرح وام‌های صنایع زودبازده آمد این مسئله خیلی شدت پیدا کرد. سال 86 به بعد شدت پیدا کرد.
عظیمی: آلودگی باعث ضررکردن شما شده است؟
جعفری نژاد: نه منطقه‌ی ما خاص است. فاصله‌ی نزدیک‌ترین مرغداری با ما 1200 متر است. 4، 5 مرغداری داریم. 2تا تخمگذار است که فاصله‌شان از هم دو سه کیلومتر می‌شود و گوشتی هم 4، 5 تا که فاصله‌های خیلی دور از هم هستیم. منطقه‌ی ما آلودگی نیست.
عظیمی: یعنی شما می‌فرمایید در آنجا تشکلی نبوده است که بازار را تنظیم کند یا سازمان جهاد استان نتوانسته است تنظیم کند.
جعفری نژاد: اگر می‌خواهیم بحث تشکل را داشته باشیم بحث طولانی است. ابتدا معضلی که در صنعت مرغداری داریم را ارزیابی کنیم بعد به راه حل آن برسیم که همان تشکل است.
عظیمی: بنده با شما موافقم. برای همین بود که در کارگاه‌مان پیشنهاد دادیم که نقاط قوت و ضعف ذینفعان عرصه‌ی صنعت گوشت مرغ را با همدیگر به صورت مجزا یا مرتبط با هم بحث کنیم. شما که در گروه حضور دارید و فعال هم هستید.
عظیمی: شما می‌فرمایید ببینیم که معضل کجا است و نقش تشکل در این قضیه چه می‌باشد؟
جعفری نژاد: بدون نقش تشکل نمی‌شود. راه حل قطعی تشکل است. معضل وقتی در ایران شکل گرفت در دولت اصلاحات نهاده‌ها را آزاد کردند. یعنی صنعت مرغداری یک صنعت آزاد شد که باید روی پای خودش بایستد. از نظر من سیاست درستی بوده است. تولید ما محدود بود. یک قسمتی وابسته به خارج بودیم. محدود بودن تولید باعث شد که مرغدار هر طور و هر موقع که دلش می‌خواست تولید کند. یک بار بازار خوب می‌شد. یک بار خراب می‌شد بالاخره سر سال بیلان مثبت بود. یک قسمت هم از خارج وارد می‌شد. بعد سیاست دولت بر این شد که مرغداری‌ها را گسترش دهند. این‌قدر گسترش دادند که الان دو میلیون و دویست هزار تن مصرف ما است و ظرفیت تولیدمان سه میلیون تن به بالا می‌باشد. این مسئله که بوجود آمد مرغداران به مشکل برخورد کردند. بدون برنامه تولید می‌کردند و یک دفعه انباشت بالا بوجود می‌آمد. نحوه‌ی فروش ما این طور است که به دلال زنگ می‌زنیم که من مرغ دارم و بیا بفروش. او هم می‌بیند که تقاضای فروش بیشتر شده است و بازار کشش ندارد برای تحریک تقاضا قیمت را می‌شکند که بازار را تحریک به تقاضا کند. همکاران ما می‌گویند با شکستن قیمت تحریک تقاضا نمی‌شود. بنده عرض می‌کنم چرا می‌شود. پادگانی که در برنامه‌ی غذایی‌اش دو وعده مرغ دارد وقتی قیمت مرغ پایین می‌آید آن را سه یا چهار وعده می‌کند.
عظیمی: خانواده‌ها هم همین طور هستند.
جعفری نژاد: بله در خانواده‌ها هم همین طور است. یکی می‌رود گوشت بخرد می‌بیند مرغ ارزان‌تر است مرغ را می‌خرد. من مصرف‌کننده‌های عمده را عرض می‌کنم. کسی که مجلسی دارد و به رستوران می‌رود که غذا سفارش دهد می‌بیند جوجه‌کباب قیمتش پایین‌تر است آن را سفارش می‌دهد. پایین آمدن قیمت مرغ تحریک تقاضا دارد. این خوب نیست و به ضرر مرغدار تمام می‌شود. از طرف دیگر برنامه‌ریزی نداشتن برای تولید باعث شده است که هرکس هرقدر دلش خواست اضافه بر ظرفیت پروانه‌اش جوجه بیاورد. بیست هزار و سی هزار جوجه می‌آورد. از طرف دیگر بیش از وزن استاندارد آن را رشد می‌دهد. همین اضافه وزن در صنعت مرغداری حدود 50 الی 60 درصد اضافه تولید را ایجاد می‌کند. یعنی یکی اضافه بر پروانه جوجه ریختن یکی اضافه بر استاندارد وزن مرغ را زیادکردن. حساب کنید مرغی که قرار بوده است با وزن 2100 کیلوگرم به بازار برود الان 3 کیلوگرم شده است. این چقدر اضافه تولید دارد؟ مثل این که مرغدار آزاد است هر کاری دلش بخواهد انجام دهد.
عظیمی: بالاخره مرغدار هم باید سود کند اما وقتی قیمت پایین میاد دیگر سود نمی‌کند.
جعفری نژاد: حتماً باید سود کند. چرا قیمت پایین می‌آید؟ چون برآوردی از بازار نداشتیم و تولید کردیم. عید پارسال (1398) 120 میلیون قطعه جوجه‌ریزی کردیم و با قیمت خوب فروختیم. امسال آن را 150 میلیون کردیم. کرونا آمد و تقاضای بازار از تقاضای معمولی هم پایین‌تر آمد. امسال حتی اگر کرونا هم نبود باز هم قیمت مرغ پایین بود. چون 30 میلیون قطعه اضافه جوجه‌ریزی داشتیم. حالا کرونا هم مضاعف شد. علت این است که مرغدار نمی‌تواند مستقل تصمیم بگیرد. نمی‌تواند خودش بازاریابی کند. چون مرغدار هر پنجاه روز یک بار محصول دارد.
عظیمی: نباید هم این کار را بکند چون مرغدار باید تولید کند.
جعفری نژاد: بخش‌های دیگر تولید را نمی‌شود گفت. کسی که ماشین تولید می‌کند باید بازاریابی ماشین را هم بکند. یا حتی سوزن ته‌گرد تولید کند باید بازاریابی آن را هم بکند.
عظیمی: نه صنعت ماشین متفاوت است. شاید نتوانستم درست توضیح دهم. منظورم است شما به عنوان یک مرغدار نمی‌توانید هم فکر تولید کنید و هم فکر بازاریابی خودتان باشید.
جعفری نژاد: علت این که نمی‌توانم این است که محصولم تولید مداوم نیست. چون من هر پنجاه روز یک بار آن هم دو روز محصول برای فروش دارم. آن هم محصولی که ماندگاری ندارد و 48 ساعت تاریخ مصرف دارد. پس باید این وظیفه را به تشکل‌ها بسپارم. تشکل برای من بازاریابی و برآورد بازار کند. تشکل برای من میزان تولید تعیین کند. تشکل به من بگوید که برای فروردین ماه این قدر باید تولید مرغ داشته باشیم. مثلاً 300 هزار تن که آن را بین مرغداری‌های کشور تقسیم کند. برنامه‌ریزی کند. تقسیم‌بندی کند. به آن‌ها بگوید در این بازه زمانی جوجه‌ریزی کنید. بعد مرغ همان مرغدار را به بازار ارسال کند. به جای این که دلالی که در دفتر نشسته است و واسطه‌گری می‌کند این کار را تشکل انجام دهد. وقتی تشکل این کار را انجام می‌دهد مازاد مرغ دست بازار نمی‌افتد. بازار اطلاع پیدا نمی‌کند که در مرغداری‌ها مازاد مرغ است. البته باید با برنامه‌ریزی دقیق این مازاد را حداقل کرد. شاید یک روزی مردم نخواهند مرغ بخورند. ما این مازاد را خواهیم داشت که تشکل باید این مازاد را ذخیره‌سازی کند و ببرد در کشتارگاه کشتار کند و در سردخانه بگذارد. آن را برای زمانی نگه دارد که ما به هر علتی کمبود مرغ داریم. آن موقع روانه بازار کند. این کار باید با تشکل باشد و با پشتیبانی نمی‌شود. چرا نمی‌شود؟ چون تصمیم‌گیری در پشتیبانی کند است. برای جمع کردن مازاد حداکثر باید طی 48 ساعت تصمیم گرفته شود. 48 ساعت بیشتر نشود. تصمیم پشتیبانی در بهترین حالت برای جمع کردن مازاد مرغ بازار دو تا سه هفته طول کشیده است. این یعنی مازاد روی مازاد. چون مرغی که در سالن مرغداری مانده است مرغ بعدی که روز بعد جوجه‌ریزی شده است روی آن می‌آید و اضافه وزن می‌گیرد. حساب کنید 100 میلیون قطعه جوجه‌ای که در سالن آمده است یک روز بیشتر بمانند 100 گرم اضافه وزن می‌شود که 100 هزار تن اضافه تولید می‌شود. تأخیر در تصمیم‌گیری برای جمع کردن مازاد مرغ چقدر بر مازاد مرغ اضافه می‌کند. حساب کنید اگر این تصمیم سه هفته هم طول بکشد. روند کاری ما اشتباه و غلط است. یعنی برای جوجه‌ریزی برنامه نداریم. یک برنامه سماصط طراحی کردند. اول گفتم سماصط برنامه خوبی است ولی ناقص است. سماصط اجازه‌ی جوجه‌ریزی به ما نمی‌داد ولی تأیید نهایی با دامپزشکی بود. مرغ مادرجوجه را نفروشد باید در چاه بریزد. مرغ مادر یک تشکل دارد. ما هم اگر یک تشکل قوی داشته باشیم می‌توانیم با تشکل مرغ مادر تعامل کنیم. متأسفانه برای ایجاد این تشکل مرغداران اراده‌ای ندارند.
عظیمی: چرا اراده ندارند؟
جعفری نژاد: عرض کردم. همان مسئله‌ای که قبلاً بوجود آمده است. زمان توزیع نهاده‌های سهمیه‌ای یک سری مسائلی پیش آمده است که اعتماد ندارند. الان آن تشکلی که من صحبت می‌کنم سالانه گردش مالی نزدیک به 700 تا 800 میلیارد تومان خواهد داشت. اگر از نظر قانونی و ساختاری شفاف و قوی نداشته نشود باید حق دهیم که احتمال تخلف و اشتباه زیاد است. طرحی که من داشتم این بود که هر مرغدار 300 تومان به تشکل پرداخت کند. برای انجام بعضی کارها مثل خرید مرغ مازاد و یک سری کارهای دیگر. اگر 300 تومان‌ها را جمع کنیم 3 میلیون مرغ زنده نزدیک به هزار میلیارد تومان می‌شود. اگر خوب مدیریت شود خیلی کارساز است. من به همکاران التماس کردم که این را واکاوی کنید. بگویید اینجای طرح ایراد دارد. اگر اینجا این طور نباشد احتمال دست بردن در این سرمایه است.
عظیمی: در جمع‌بندی عرض کنم که شما به معضل تنظیم بازار گوشت مرغ اشاره‌ای کردید. در نهایت اگر بخواهیم معضل تنظیم بازار گوشت مرغ را رفع کنیم باید تشکل‌های مرغداری وسط بیایند.
جعفری نژاد: ساختار کلی تشکل را اینجا عرض کنم. هر شهرستان یک تعاونی. شهرستان‌هایی که فعال در تولید مرغ هستند. مجموع تعاونی‌های شهرستان یک اتحادیه در مرکز استان. اتحادیه‌های استانی یک اتحادیه سراسری در تهران. تشکل موازی هم نباید داشته باشیم.
عظیمی: با تشکر ، ان شاءالله در مقاطع بعدی به این موضوع برمیگردیم.
تاریخ : 1399/01/07
مصاحبه با آقای مهندس جعفری نژاد - آذربایجان شرقی
بسمه تعالی
موضوع : مصاحبه با آقای مهندس جعفری نژاد - بررسی مشکل انباشت مرغ گوشتی در بازار
تاریخ: 1399/01/07
عظیمی: الان ظرفیت مرغداری شما چند قطعه‌ای است؟
جعفری نژاد: طبق پروانه مرغداری 15 هزار قطعه است.
عظیمی: الان دوباره برای جوجه‌ریزی مجدد آماده کرده‌اید؟
جعفری نژاد: من از سال 95 جوجه‌ریزی را قطع کردم. چون بازار با ما نساخت و پشت سرهم ضرر کردیم. بالاخره تصمیم بر این شد که فعلاً جوجه‌ریزی را متوقف کنیم. البته بعد از آن چند دوره‌ای پرورش پولت تخمگذار برای همکاران خودمان داشتم که نزدیک به یک سال می‌شود که تعطیل هستم.
عظیمی: الان چه کار می‌کنید؟ خرجی را از چه راهی تأمین می‌کنید؟
جعفری نژاد: من شغل دیگری ندارم و با پس‌انداز تأمین می‌کنم.
عظیمی: رشته‌ی تحصیلی شما چیست؟
جعفرنژاد: مهندسی معدن خوانده‌ام.
عظیمی: مهندسی معدن خواندید و از چه سالی در زمینه‌ی مرغداری فعالیت کردید؟
جعفری نژاد: از سال 79 .
عظیمی: از سال 79 تا 95 شما در مرغداری گوشتی فعال بودید.
جعفری نژاد: الان هم به اسم مرغدار هستم. البته سال 79 تا 80 به صورت استیجاری کار می‌کردم. بعد که مرغداری را تحویل دادم دو تا سه سال مشغول ساخت مرغداری خودم بودم. از سال 85 مرغداری خودم فعال شد. تا سال 95 فعالیت داشتم. از سال 92 شش دوره به بازارهای ناجور برخورد کردیم. ضرر کردیم. ضرری که مرغ را هزار تومان زیر قیمت تمام شده می‌فروختیم. شش دوره پشت سرهم ضرر کردیم. کل سرمایه در گردش ما رفت. دوره‌ی آخر اوایل سال 95 قسمتی از سرمایه ام حدود 50 میلیون تومان از بین رفت. اردیبهشت سال 95 آخرین دوره را که فروختم هم بازارش خراب بود باز هم پولم رفت. دیگر نتوانستم سرپا بایستم. سرمایه در گردش هم رفت.
عظیمی: این ضررکردن شما به خاطر بازار بود؟
جعفری نژاد: بله. به خاطر بازار بود. من تمام پرونده‌‌های دوره‌هایی که پرورش دادم را هم روی کاغذ و هم روی کامپیوتر دارم. الحمدالله در پرورش موفق بودم. اما کمبود نقدینگی و تلاطم بازار دست به دست هم دادند و ضرر کردم.
عظیمی: الان می‌دانید در استان آذربایجان شرقی چند مرغدار گوشتی است؟
جعفری نژاد: در شهر ما حدود 250تا هست. الان شهرستان مرند در مرغداری گوشتی یک مرکز است. در این مسیر شهر بناب (مرند) است که مرکز مرغداری است. در منطقه‌ی ما که در مسیر جلفا است تراکم مرغداری کم است. کلاً دوتا مرغداری تخمگذار داریم. 5 الی 6 تا هم گوشتی داریم. ولی آن منطقه خیلی تراکم بالا است. اخیراً مشکلات بیماری هم بوجود می‌آید.
عظیمی: تراکم بالای مکانی باعث گسترش آلودگی و بیماری نمی‌شود؟
جعفری نژاد: چرا نمی‌شود. خیلی هم زیاد می‌شود. متأسفانه قانون اولی که حدود یک کیلومتر بین مرغداری‌ها فاصله بود آن را حذف کردند. به 500 متر و 300 متر آوردند. یک الگوی ناقص از ترکیه آوردند. ترکیه یک الگوی شهرک مرغداری دارد که آن شهرک زیر نظر یک کشتارگاه اداره می شود. در آن شهرک همزمان جوجه‌ریزی، تولید، خرید و کشتار می‌کند. در آن شهرک فاصله‌ی مرغداری‌ها هم 300 متر، 400 متر و 500 متر است. این الگو را آوردند و اینجا اجرا کردند اما اینجا به صورت مستمر و منظم کار نمی‌کنند. این مرغداری جوجه‌ی یک روزه دارد. آن یکی جوجه سی روزه است. آن یکی می‌فروشد. این‌ها طبیعتاً با هم تداخل می‌کنند. مجوز مرغداری داده شده و ساخته شده اما اینکه چطوری مدیریت شود؟ چطوری کشتار شود؟ چطوری به بازار برود؟ اضافه‌ی آن چطور ذخیره شود؟ برای این برنامه درستی نداریم.
عظیمی: چه سالی این شهرک ها شکل گرفتند؟
جعفری نژاد: سال 88 به این طرف. شهرک که نیست. همین‌طور مرغداری را بغل مرغداری زده‌اند. بدون برنامه بوده است.
عظیمی: مجوزی که داده شده است بر اساس این بوده است که شهرک شود یا نه همین‌طوری؟
جعفری نژاد: نه همین‌طور داده‌اند. قانون دامپزشکی این بوده است که فاصله‌ی یک کیلومتر را رعایت کنید. بعد گفتند رعایت نکنید. 500 متر بدهید. یک نفر آمده و گفته است این زمین را کارشناس جهاد و دامپزشکی نگاه کرده است و مجوز دادند و یک سری ساخته شدند و یک سری ساخته نشدند. در حد مجوز باقی مانده است. آن زمان که طرح وام‌های صنایع زودبازده آمد این مسئله خیلی شدت پیدا کرد. سال 86 به بعد شدت پیدا کرد.
عظیمی: آلودگی باعث ضررکردن شما شده است؟
جعفری نژاد: نه منطقه‌ی ما خاص است. فاصله‌ی نزدیک‌ترین مرغداری با ما 1200 متر است. 4، 5 مرغداری داریم. 2تا تخمگذار است که فاصله‌شان از هم دو سه کیلومتر می‌شود و گوشتی هم 4، 5 تا که فاصله‌های خیلی دور از هم هستیم. منطقه‌ی ما آلودگی نیست.
عظیمی: یعنی شما می‌فرمایید در آنجا تشکلی نبوده است که بازار را تنظیم کند یا سازمان جهاد استان نتوانسته است تنظیم کند.
جعفری نژاد: اگر می‌خواهیم بحث تشکل را داشته باشیم بحث طولانی است. ابتدا معضلی که در صنعت مرغداری داریم را ارزیابی کنیم بعد به راه حل آن برسیم که همان تشکل است.
عظیمی: بنده با شما موافقم. برای همین بود که در کارگاه‌مان پیشنهاد دادیم که نقاط قوت و ضعف ذینفعان عرصه‌ی صنعت گوشت مرغ را با همدیگر به صورت مجزا یا مرتبط با هم بحث کنیم. شما که در گروه حضور دارید و فعال هم هستید.
عظیمی: شما می‌فرمایید ببینیم که معضل کجا است و نقش تشکل در این قضیه چه می‌باشد؟
جعفری نژاد: بدون نقش تشکل نمی‌شود. راه حل قطعی تشکل است. معضل وقتی در ایران شکل گرفت در دولت اصلاحات نهاده‌ها را آزاد کردند. یعنی صنعت مرغداری یک صنعت آزاد شد که باید روی پای خودش بایستد. از نظر من سیاست درستی بوده است. تولید ما محدود بود. یک قسمتی وابسته به خارج بودیم. محدود بودن تولید باعث شد که مرغدار هر طور و هر موقع که دلش می‌خواست تولید کند. یک بار بازار خوب می‌شد. یک بار خراب می‌شد بالاخره سر سال بیلان مثبت بود. یک قسمت هم از خارج وارد می‌شد. بعد سیاست دولت بر این شد که مرغداری‌ها را گسترش دهند. این‌قدر گسترش دادند که الان دو میلیون و دویست هزار تن مصرف ما است و ظرفیت تولیدمان سه میلیون تن به بالا می‌باشد. این مسئله که بوجود آمد مرغداران به مشکل برخورد کردند. بدون برنامه تولید می‌کردند و یک دفعه انباشت بالا بوجود می‌آمد. نحوه‌ی فروش ما این طور است که به دلال زنگ می‌زنیم که من مرغ دارم و بیا بفروش. او هم می‌بیند که تقاضای فروش بیشتر شده است و بازار کشش ندارد برای تحریک تقاضا قیمت را می‌شکند که بازار را تحریک به تقاضا کند. همکاران ما می‌گویند با شکستن قیمت تحریک تقاضا نمی‌شود. بنده عرض می‌کنم چرا می‌شود. پادگانی که در برنامه‌ی غذایی‌اش دو وعده مرغ دارد وقتی قیمت مرغ پایین می‌آید آن را سه یا چهار وعده می‌کند.
عظیمی: خانواده‌ها هم همین طور هستند.
جعفری نژاد: بله در خانواده‌ها هم همین طور است. یکی می‌رود گوشت بخرد می‌بیند مرغ ارزان‌تر است مرغ را می‌خرد. من مصرف‌کننده‌های عمده را عرض می‌کنم. کسی که مجلسی دارد و به رستوران می‌رود که غذا سفارش دهد می‌بیند جوجه‌کباب قیمتش پایین‌تر است آن را سفارش می‌دهد. پایین آمدن قیمت مرغ تحریک تقاضا دارد. این خوب نیست و به ضرر مرغدار تمام می‌شود. از طرف دیگر برنامه‌ریزی نداشتن برای تولید باعث شده است که هرکس هرقدر دلش خواست اضافه بر ظرفیت پروانه‌اش جوجه بیاورد. بیست هزار و سی هزار جوجه می‌آورد. از طرف دیگر بیش از وزن استاندارد آن را رشد می‌دهد. همین اضافه وزن در صنعت مرغداری حدود 50 الی 60 درصد اضافه تولید را ایجاد می‌کند. یعنی یکی اضافه بر پروانه جوجه ریختن یکی اضافه بر استاندارد وزن مرغ را زیادکردن. حساب کنید مرغی که قرار بوده است با وزن 2100 کیلوگرم به بازار برود الان 3 کیلوگرم شده است. این چقدر اضافه تولید دارد؟ مثل این که مرغدار آزاد است هر کاری دلش بخواهد انجام دهد.
عظیمی: بالاخره مرغدار هم باید سود کند اما وقتی قیمت پایین میاد دیگر سود نمی‌کند.
جعفری نژاد: حتماً باید سود کند. چرا قیمت پایین می‌آید؟ چون برآوردی از بازار نداشتیم و تولید کردیم. عید پارسال (1398) 120 میلیون قطعه جوجه‌ریزی کردیم و با قیمت خوب فروختیم. امسال آن را 150 میلیون کردیم. کرونا آمد و تقاضای بازار از تقاضای معمولی هم پایین‌تر آمد. امسال حتی اگر کرونا هم نبود باز هم قیمت مرغ پایین بود. چون 30 میلیون قطعه اضافه جوجه‌ریزی داشتیم. حالا کرونا هم مضاعف شد. علت این است که مرغدار نمی‌تواند مستقل تصمیم بگیرد. نمی‌تواند خودش بازاریابی کند. چون مرغدار هر پنجاه روز یک بار محصول دارد.
عظیمی: نباید هم این کار را بکند چون مرغدار باید تولید کند.
جعفری نژاد: بخش‌های دیگر تولید را نمی‌شود گفت. کسی که ماشین تولید می‌کند باید بازاریابی ماشین را هم بکند. یا حتی سوزن ته‌گرد تولید کند باید بازاریابی آن را هم بکند.
عظیمی: نه صنعت ماشین متفاوت است. شاید نتوانستم درست توضیح دهم. منظورم است شما به عنوان یک مرغدار نمی‌توانید هم فکر تولید کنید و هم فکر بازاریابی خودتان باشید.
جعفری نژاد: علت این که نمی‌توانم این است که محصولم تولید مداوم نیست. چون من هر پنجاه روز یک بار آن هم دو روز محصول برای فروش دارم. آن هم محصولی که ماندگاری ندارد و 48 ساعت تاریخ مصرف دارد. پس باید این وظیفه را به تشکل‌ها بسپارم. تشکل برای من بازاریابی و برآورد بازار کند. تشکل برای من میزان تولید تعیین کند. تشکل به من بگوید که برای فروردین ماه این قدر باید تولید مرغ داشته باشیم. مثلاً 300 هزار تن که آن را بین مرغداری‌های کشور تقسیم کند. برنامه‌ریزی کند. تقسیم‌بندی کند. به آن‌ها بگوید در این بازه زمانی جوجه‌ریزی کنید. بعد مرغ همان مرغدار را به بازار ارسال کند. به جای این که دلالی که در دفتر نشسته است و واسطه‌گری می‌کند این کار را تشکل انجام دهد. وقتی تشکل این کار را انجام می‌دهد مازاد مرغ دست بازار نمی‌افتد. بازار اطلاع پیدا نمی‌کند که در مرغداری‌ها مازاد مرغ است. البته باید با برنامه‌ریزی دقیق این مازاد را حداقل کرد. شاید یک روزی مردم نخواهند مرغ بخورند. ما این مازاد را خواهیم داشت که تشکل باید این مازاد را ذخیره‌سازی کند و ببرد در کشتارگاه کشتار کند و در سردخانه بگذارد. آن را برای زمانی نگه دارد که ما به هر علتی کمبود مرغ داریم. آن موقع روانه بازار کند. این کار باید با تشکل باشد و با پشتیبانی نمی‌شود. چرا نمی‌شود؟ چون تصمیم‌گیری در پشتیبانی کند است. برای جمع کردن مازاد حداکثر باید طی 48 ساعت تصمیم گرفته شود. 48 ساعت بیشتر نشود. تصمیم پشتیبانی در بهترین حالت برای جمع کردن مازاد مرغ بازار دو تا سه هفته طول کشیده است. این یعنی مازاد روی مازاد. چون مرغی که در سالن مرغداری مانده است مرغ بعدی که روز بعد جوجه‌ریزی شده است روی آن می‌آید و اضافه وزن می‌گیرد. حساب کنید 100 میلیون قطعه جوجه‌ای که در سالن آمده است یک روز بیشتر بمانند 100 گرم اضافه وزن می‌شود که 100 هزار تن اضافه تولید می‌شود. تأخیر در تصمیم‌گیری برای جمع کردن مازاد مرغ چقدر بر مازاد مرغ اضافه می‌کند. حساب کنید اگر این تصمیم سه هفته هم طول بکشد. روند کاری ما اشتباه و غلط است. یعنی برای جوجه‌ریزی برنامه نداریم. یک برنامه سماصط طراحی کردند. اول گفتم سماصط برنامه خوبی است ولی ناقص است. سماصط اجازه‌ی جوجه‌ریزی به ما نمی‌داد ولی تأیید نهایی با دامپزشکی بود. مرغ مادرجوجه را نفروشد باید در چاه بریزد. مرغ مادر یک تشکل دارد. ما هم اگر یک تشکل قوی داشته باشیم می‌توانیم با تشکل مرغ مادر تعامل کنیم. متأسفانه برای ایجاد این تشکل مرغداران اراده‌ای ندارند.
عظیمی: چرا اراده ندارند؟
جعفری نژاد: عرض کردم. همان مسئله‌ای که قبلاً بوجود آمده است. زمان توزیع نهاده‌های سهمیه‌ای یک سری مسائلی پیش آمده است که اعتماد ندارند. الان آن تشکلی که من صحبت می‌کنم سالانه گردش مالی نزدیک به 700 تا 800 میلیارد تومان خواهد داشت. اگر از نظر قانونی و ساختاری شفاف و قوی نداشته نشود باید حق دهیم که احتمال تخلف و اشتباه زیاد است. طرحی که من داشتم این بود که هر مرغدار 300 تومان به تشکل پرداخت کند. برای انجام بعضی کارها مثل خرید مرغ مازاد و یک سری کارهای دیگر. اگر 300 تومان‌ها را جمع کنیم 3 میلیون مرغ زنده نزدیک به هزار میلیارد تومان می‌شود. اگر خوب مدیریت شود خیلی کارساز است. من به همکاران التماس کردم که این را واکاوی کنید. بگویید اینجای طرح ایراد دارد. اگر اینجا این طور نباشد احتمال دست بردن در این سرمایه است.
عظیمی: در جمع‌بندی عرض کنم که شما به معضل تنظیم بازار گوشت مرغ اشاره‌ای کردید. در نهایت اگر بخواهیم معضل تنظیم بازار گوشت مرغ را رفع کنیم باید تشکل‌های مرغداری وسط بیایند.
جعفری نژاد: ساختار کلی تشکل را اینجا عرض کنم. هر شهرستان یک تعاونی. شهرستان‌هایی که فعال در تولید مرغ هستند. مجموع تعاونی‌های شهرستان یک اتحادیه در مرکز استان. اتحادیه‌های استانی یک اتحادیه سراسری در تهران. تشکل موازی هم نباید داشته باشیم.
عظیمی: با تشکر ، ان شاءالله در مقاطع بعدی به این موضوع برمیگردیم.