عوامل اجتماعی موثر بر پایداری بهره وری مرغ گوشتی
بنا به تاثیر پذیری شاخصه های اقتصادی، فنی، بهداشتی و زیست محیطی بهره وری صنعت مرغ گوشتی از رفتار بازیگران انسانی اجتماعی مجموعه این عوامل ذیل پیشران اجتماعی طبقه بندی شدند.

الف- رفتار عمومی جمعیت
1. روند افزایش جمعیت کشور
2. افزایش یا کاهش مهاجرین افغانی به کشور
3. گسترش شهرنشینی و تغییرات الگوی مصرف غذا
4. فرهنگ مصرف گوشت مرغ گرم/منجمد/ مرغ زنده/ مرغ سایز/ مناسبتها

ب- رفتار دستگاه های دولتی ذی مدخل بیرون از بخش کشاورزی
برخی از ابعاد اجتماعی مؤثر بر پایداری بهره وری تولید مرغ گوشتی ناشی از رفتار سایر دستگاههای دولتی بیرون از بخش کشاورزی است که فارغ از رویکرد سیاسی در هر مقطع در طول چند دهه گذشته- در قالب مصادیق و متغیرهای متعددی بر صنعت مرغ گوشتی تاثیر گذاشته اند:
1. نحوه پیاده سازی اصلاح پرداخت یارانه ها و سیاست مردمی سازی یارانه کالاهای اساسی
2. نحوه پیاده سازی و نظارت مناسب بر قانون جامع دامپروری توسط دولت و مجلس
3. نحوه پیاده سازی و نظارت مناسب بر قانون افزایش بهره وری توسط دولت و مجلس
4. نحوه پیاده سازی و نظارت مناسب بر قانون تمرکز وظایف بخش کشاورزی از سوی دولت و مجلس
5. سیاستها و اقدامات بانک کشاورزی و دیگر بانکهای دولتی و خصوصی
6. سیاستها و اقدامات معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری
7. سیاستها و اقدامات دستگاههای دولتی در حوزه تأمین برق
8. سیاستها و اقدامات دستگاههای دولتی در حوزه تأمین انرژی
9. سیاستها و اقدامات سازمان برنامه و بودجه
10. سیاستها و اقدامات وزارت راه و شهرسازی و گمرک کشور
11. سیاستها و اقدامات دستگاه دیپلماسی در جهت تسهیل ورود به بازارهای منطقه ای و جهانی
12. سیاستها و اقدامات وزارت تعاون، کار و امور اجتماعی
13. سیاستها و اقدامات وزارت بهداشت
14. سیاستها و اقدامات سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان
15. سیاستها و اقدامات کمیته امداد، سازمان بهزیستی و ... در جهت توسعه طیور و مرغ گوشتی بومی
16. سیاستها و اقدامات دهیاری/شهرداری/فرمانداری/استانداری
17. سیاستها و اقدامات دستگاههای نظارتی و انتظامی موثر بر صنعت طیور

پ-رفتار دستگاه های دولتی بخش کشاورزی
برخی از ابعاد اجتماعی مؤثر بر صنعت مرغ گوشتی ناشی از رفتار دستگاههای دولتی وزارت جهاد کشاورزی - فارغ از رویکرد سیاسی و در طوی چند دهه گذشته- است که می تواند در قالب مصادیق و متغیرهای متعددی آنها را معرفی کرد. در ذیل برخی ازعوامل ناشی از رفتار دستگاههای دولتی متولی تولید طیور که از گزارشات، مصاحبه ها و جلسات کارشناسی بدست آمده به قرار ذیل است:
1. وجود چشم‌انداز واقع‌بینانه دولت نسبت به توسعه صنعت مرغ گوشتی،
2. میزان ثبات تصمیم‌گیری‌ سازمانهای دولتی صنعت مرغ گوشتی (ناشی از تغییر مدیریت در سطوح ستادی و استانی و یا متناسب با شرایط محیطی متغیر بیرونی صنعت مرغ گوشتی)
3. تناسب توان اداری، نظارت و پیگیری نهاد دولتی با گستردگی صنعت مرغ گوشتی .
4. مشارکت پذیری دستگاه متولی تولید نسبت به تشکلها در امور سیاست‌گذاری و نظارت بر طرح‌ها،
5. پایبندی دستگاههای دولتی نسبت به قوانین بخش کشاورزی،
6. پاسخگویی نهادهای دولتی صنعت طیور نسبت به اقدامات و عملکرد خود،
7. شفافیت در فرآیند تدوین و اجرای سیاستهای دستگاههای دولتی،
8. اجماع گرایی و توجه به خواست و وفاق ذی‌نفعان از سوی مجموعه‌های حاکمیتی،
9. عدالت و نگاه برابر مجموعه‌های حاکمیتی به ذی نفعان در حلقه های مختلف صنعت مرغ گوشتی،
10. کارایی و اثربخشی سیاستهای نهادهای حاکمیتی (کار درست و علمی را درست انجام دادن)،
11. مشروعیت و مقبولیت سیاست‌ها و پذیرش آن‌ها توسط ذی‌نفعان تولید
12. توجه مجموعه حاکمیتی به گسترش و نفوذ علم و فناوری در صنعت مرغ گوشتی
13. کارآمدی مدیریت سویه آرین متناسب با الزامات اقتصادی و جاذبه بازار مصرف
14. توجه دستگاه متولی تولید به صرفه اقتصادی تولید و اشتغال پایدار در واحدهای پرورش مرغ گوشتی
15. وضعیت فعالیت واحدهای غیر مجاز و نیمه تعطیل صنعت طیور
16. انسجام، هماهنگی و برنامه ریزی دستگاههای متولی در حمایت از تولید دانش بنیان در صنعت طیور
17. وجود مدیران متخصص در بخشهای تخصصی دستگاههای دولتی متولی صنعت طیور
18. انگیزه نیروی محقق و اصلاح ساختار آموزش و پژوهش صنعت طیور
19. کیفیت تحقیقات و ارتباط محققین دانشگاهی با صنعت مرغ گوشتی
20. کارایی مجموعه سیاستها و اقدامات سازمان تات و موسسات تحقیقاتی مرتبط با صنعت طیور
21. کارآمدی نظام برنامه ریزی، سیاستها و اقدامات سازمانهای متولی تأمین و توزیع نهاده ها و مرغ گوشتی
22. کارآمدی نظام برنامه ریزی، سیاستها و اقدامات سازمان متولی بهداشت دام و طیور
23. شناسایی منابع ایجاد آلودگی و راههای انتقال در سطح ملی و منطقه ای جهت پیشگیری موثر از بیماریها
24. مدیریت پایش کانون بیماریها و کنترل اپیدمی بیماریهای عفونی و ویروسی در صنعت طیور
25. مدیریت پایش و کنترل بیماریها و سموم قارچی در فرایند تولید صنعت مرغداری
26. اصلاح ناوگان بهداشتي حمل و نقل جوجه يكروزه
27. کارآمدی نظام برنامه ریزی، سیاستها و اقدامات سازمانهای متولی تولید دامی
28. کارآمدی نظام برنامه ریزی، سیاستها و اقدامات سازمانهای متولی صنایع تبدیلی دامی
29. هماهنگی سازمانهای متولی تولید زراعی، باغی و دامی در پوشش اقدامات مشترک
30. کارآمدی نظام برنامه ریزی، سیاستها و اقدامات سازمان تعاون روستایی در جهت هدایت، حمایت و آموزش جهت شکل گیری زنجیره ارزش مرغ گوشتی کشوری
31. باز سازماندهی ظرفیت واحدهای مازاد ایجاد شده با هماهنگی نظام مهندسی و شهرداریها
32. اصلاح فضاي كسب و كار در صنعت مرغ گوشتی كشور با تشکیل زنجیره های تولید
33. ساماندهي بازار نهاده ها و محصولات مرغ گوشتی از طريق تقويت تشكلهاي مربوطه و واگذاري وظايف تأمين و توزيع نهاده هاي توليدي به تشكل هاي ذيربط
34. ايجاد زمينه هاي لازم براي جلب مشاركت بخش خصوصي و جذب سرمايه هاي داخلي و خارجي در صنعت مرغ گوشتی
35. كاهش تصدي گريها و حمايت از توسعه تشكل ها و توانمند نمودن آنها در جهت واگذاري تدريجي وظايف مرتبط
36. توسعه و راه اندازي واحدهاي دامپزشكي بخش خصوصي
37. تقويت صندوق هاي حمايتي در بخش صنعت طيور در سطوح مختلف (ملي ، استاني، شهرستاني)
38. اصلاح ساختار و تقويت تشكل هاي صنعت مرغ گوشتی و ادغام آنها در راستاي افزايش بهره وري

ت-رفتار تشکلهای صنعت مرغ گوشتی
برخی از ابعاد اجتماعی مهم موثر بر صنعت مرغ گوشتی متاثر از رفتار درون سازمانی و برون سازمانی تشکلهای صنعت طیور درحلقه های گوناگون آن است:
1. تلاش تشکلهای صنعت مرغ گوشتی برای مشارکت با هم برای رسیدن به ساختاری پویا، منسجم، توانمند
2. دانش، مهارت و تلاش تشکلهای صنعت جهت اصلاح سیاست‌گذاری و نظارت بر سیاستهای بهره وری طیور
3. دانش و توانایی مالی تشکلهای صنعت طیور جهت تصدی گری امور اجرایی و مدیریت صنعت طیور
4. دانش و تلاش تشکلها در جهت مطالبه و شکل گیری زنجیره ارزش مرغ گوشتی کشوری
5. اعتماد و انسجام عملکردی حلقه های مختلف در جهت ارتقای بهره وری و پایداری صنعت طیور
6. میل به عدالت و تسهیم منافع از مرحله تأمین نهاده تا بازار مصرف گوشت مرغ در تشکلها
7. استقلال مدیریت تشکل‌های صنعت طیور از نهاد دولتی در راستای دفاع از منافع صنفی و بهره وری
8. پذیرش تشکل‌ها از سوی عموم واحدهای مرغ گوشتی و دیگر فعالان در حلقه های مربوطه
9. اقدامات اتحادیه مرغ گوشتی و واحدهای تابعه آن
10. اقدامات شرکتهای زنجیره مرغ گوشتی و واحدهای تابعه آن
11. اقدامات انجمن مرغ مادر گوشتی و واحدهای تابعه آن
12. اقدامات انجمن جوجه یکروزه و واحدهای تابعه آن
13. اقدامات انجمن کشتارگاههای کشور و واحدهای تابعه آن
14. اقدامات اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی کشور و واحدهای تابعه آن
15. اقدامات اتحادیه کارخانجات دام و طیور و آبزیان و واحدهای تابعه آن
16. اقدامات انجمن کارخانجات دام و طیور و آبزیان و واحدهای تابعه آن
17. اقدامات اتحادیه وارد کنندگان نهاده خوراک طیور و واحدهای تابعه آن
18. اقدامات اتحادیه توزیع کنندگان نهاده خوراک طیور و واحدهای تابعه آن
19. اقدامات انجمن علمی طیور ایران و سایر نهادهای علمی تحقیقاتی مرتبط با طیور
20. ظرفیت مالی و اقدامات صندوق حمایت از طیور
21. اقدامات فدراسیون طیور
22. اقدامات سازمان نظام دامپزشکی
23. اقدامات سازمان نظام مهندسی کشاورزی
24. اقدامات صنف امور کشاورزی (اتاق اصناف)

ث-رفتار عمومی مرغداران گوشتی
برخی از ابعاد اجتماعی مؤثر بر صنعت مرغ گوشتی ناشی از رفتار عمومی مرغداران گوشتی است که می تواند در قالب مصادیق و متغیرهای متعددی آنها را معرفی کرد:
1. حضور مرغداران کارآمد و با تجربه و وجود زمینه جذب سرمایه های انسانی و مادی در صنعت مرغ گوشتی
2. پراکندگی مناسب جغرافیایی واحدهای مرغداری گوشتی
3. رسیدگی موثر برای حل مشکل واحدهای غیرمجاز مرغداران گوشتی
4. وجود فرهنگ و روحیه سازماندهی و تشکیلاتی در مرغداران گوشتی
5. اعتماد لازم مرغداران به اجرای درست و کامل برنامه‌های دولت در جهت تأمین نهاده ها،
6. تلاش مرغداران در جهت ارتقای نوآوری و خلاقیت و بکارگیری روش‌های مناسب مدیریت واحدها
7. تلاش مرغداران گوشتی برای کاهش و حذف اثرات باقیمانده آنتی بیوتیکها،
8. دقت در رعایت نوبت جوجه ریزی برای حفظ تعادل بازار مرغ گوشتی
9. سطح آگاهی و مهارت مدیریت اقتصادی و فنی در واحدهای مرغداری گوشتی

ج- اثر قوانین و سیاستهای کلان و خرد موثر بر پایداری بهره وری تولید مرغ گوشتی
برخی ابعاد اجتماعی در قالب قانون و سیاست عملی دستگاهها ، تشکلها به عنوان یک عامل بیرونی و پیشران بر صنعت مرغ گوشتی تاثیر می گذارد که می تواند در قالب مصادیق و متغیرهای متعددی آنها را معرفی کرد. در ادامه برخی از عوامل و مصادیق حاصل از گزارشات، مصاحبه ها و جلسات کارشناسی، ذکر شده اند:
1. سیاست پیوستن ایران به پیمانهای جهانی و منطقه ای مانند WTO، پیمان شانگهای، اکو و ..
2. سیاست پیوستن ایران به پیمان برجام
3. قانون جامع دامپروری
4. قانون افزایش بهره وری کشاورزی
5. قانون تمرکز اختیارات کشاورزی
6. قانون و سیاستهای مرتبط با استانداردهای بهداشت ، تولید ، تجارت نهاده های خوراک طیور
7. قانون و سیاستهای مرتبط با استانداردهای بهداشت ، تولید، تجارت دارو، واکسن و مکملها
8. قوانین مربوط به حریم‌ها اصول قرنطینه و بیوسکوریتی و دفن بهداشتی ضایعات و تلفات و عقیم سازی کود
9. قانون و سیاستهای مرتبط با فرآوری، توزیع و تجارت محصولات مرغ گوشتی
10. ساختار قانونی انتخابات صنفی تشکل‌های صنعت طیور
11. قوانین، ضوابط، مقررات مرتبط با تشکل‌ها ذیل وزارت تعاون و وزارت جهاد کشاورزی
12. ظرفیت قانونی تشکیل و یا تقویت زنجیره های واقعی تولید مرغ گوشتی در سطح کشور
13. ظرفیت قانونی اتحادیه ها و تعاونی های استانی در جهت سازماندهی و مدیریت کلان واحدهای پراکنده
14. سیاست تأمین ارز و یارانه برای تأمین خوراک طیور
15. سیاست تأمین نهاده خوراک طیور
16. سیاست راه اندازی سامانه سماصط
17. سیاست راه اندازی سامانه بازارگاه
18. سیاست تنظیم بازار و قیمت جوجه یکروزه
19. سیاست تنظیم بازار و قیمت مرغ گوشتی
20. سیاست گسترش لاین آرین و مرغ سایز
21. سیاست گسترش زنجیره مرغ گوشتی
22. سیاست حمایت از تشکلهای صنعت مرغ گوشتی و مردمی سازی آن