مرحله اول مطالعه اجتماعی - فرآیند تدوین راهبرد
بنا به اهمیت ارتقای بهره وری تولید مرغ گوشتی سویه آرین در کنار دیگر سویه های وارداتی و بنا ضرورت رفع اختلاف در دیدگاهها و افزایش مقبولیت و پذیرش ذی نفعان اجتماعی، در این بخش از مطالعه تلاش شده تا با استفاده از ظرفیت خبرگانی و فعالان صنعت مرغ گوشتی و بازخورد مجدد آن، مسیر هم افزایی و همگرایی آنها در مسیر تدوین برنامه راهبردی دنبال شود.
مرحله اول مطالعه ؛ در تاریخ 13 اردیبهشت 1402 در قالب پرسشنامه ای به « بررسی دلایل و شرایط پذیرش و یا رد گسترش تولید مرغ گوشتی از سویه آرین» پرداخته شد و تلاش شد شرکت کنندگان بصورت ناشناخته استدلالات متفاوت خود را ارایه نمایند.
نتایج دلفی اول- پرسشنامه 1402/02/13
در پرسشنامه دور اول دلفی به بررسی میزان
موافقت با گسترش تولید مرغ گوشتی از سویه آرین و
دلایل و شرایط پذیرش و یا رد آن پرداخته شد. طبیعتاً خبرگان صنعت طیور در مسیر بحث فوق دارای استدلالات متفاوت و اولویتهای متفاوتی برای این موضوع هستند که تلاش شد به یک جمع بندی اولیه از آنها دست یافته شود. بنابراین در دور اول دلفی ، 4سؤال مطرح گردید که از بین فعالان شرکت کننده طیف پاسخهای مربوطه به شکل ذیل مطرح شد:
سؤال 1- آیا با گسترش و استمرار تولید گوشت مرغ بر اساس سویه آرین موافقید؟
سؤال2- حداقل سه مورد از مهمترین قوتها و دلایل گسترش و استمرار تولید گوشت مرغ از سویه آرین را اعلام فرمایید؟
سؤال3- حداقل سه مورد از مهمترین ضعفها و دلایل توقف و یا محدود کردن تولید گوشت مرغ از سویه آرین را اعلام فرمایید.
سؤال4- جنابعالی تحت چه شرایطی با گسترش و استمرار تولید گوشت مرغ بر اساس سویه آرین موافقید؟
در پاسخ به سؤال اول
در پاسخ به سؤال اول که : « آیا با گسترش و استمرار تولید گوشت مرغ بر اساس سویه آرین موافقید؟» طیف پاسخهای ارایه شده نشان از حداکثر توافق برای «استمرار مشروط» در تولید گوشت مرغ از سویه آرین داشت:
10 درصد پاسخگویان با گسترش و استمرار تولید گوشت مرغ موافقند
30 درصد پاسخگویان با گسترش و استمرار تولید گوشت مرغ مخالفند
60 درصد پاسخگویان فقط تحت شرایط خاصی با گسترش و استمرار تولید گوشت مرغ موافقند.
شکل 1 – درصد موافقت ، مخالفت و موافقت مشروط با ادامه استمرار تولید گوشت مرغ از سویه آرین شرکت کنندگان در مطالعه
در پاسخ به سؤال دوم
در پاسخ به سؤال دوم که: «حداقل سه مورد از مهمترین قوتها و دلایل گسترش و استمرار تولید گوشت مرغ از سویه آرین را اعلام فرمایید؟» طیف پاسخهای ارایه شده به سؤال دوم توسط شرکت کنندگان در قالب گزاره هایی ارایه شدند که عین آنها با کمی اصلاح ارایه شده اند:
• دارا بودن لاین در داخل کشور
• تولید مرغ گوشتی از سویه داخلی موجب اقتدار غذایی کشور می شود
• تولیدات مرغ آرین می تواند با سویه های رقیب موجود رقابت کند.
• بومی بودن لاین
• امکان تحقیقات و توسعه
• امکان سازکار کردن سویه با شرایط محیطی کشور
• استقلال و عدم وابستگی به بیگانگان
• تامین امنیت غذایی کشور
• رشد مناسب و باکیفیت تا وزن ۲ کیلو گرم
• ضریب تبدیل پائین و مناسب در سن حداکثر ۴۰ روزگی
• درصورت امکان کشتار در وزن ۲ کیلو گرم و سن ۴۰ روزگی گوشت با کیفیت تولید خواهد گردید
• تامین مطمئن تقاضای گوشت مرغ افزاینده با توجه به رشد جمعیت
• مقاوم سازی در مقابل تحریم ها
• ایجاد اعتماد به نفس و خودباوری
• آغازی بر تحقیق و پژوهش در صنعت
• لاین تولید جوجه آرین متعلق به کشور خودمان است ، برای تولید مرغ سایز مناسب است ، قیمت جوجه آن مناسب است
• تلاش و همت ایرانی هست بس هست که میشه این نژاد رو با کارهای ژنوتیپی مهم وکارهای فنوتیپی به جایی رساند
• سویه مرغ آرین، کشور را در تولید خودکفا میکند
• قابل رقابت با سویه های دیگر هست
• مرغ گوشتی آرین یک ذخیره استراتژیک است
• حمایت دولت و قیمت ارزان تر جوجه نقطه قوت آن است
• دارا بودن لاین پایه در کشور
• به عنوان ذخیره استراتژیک برای شرایط اضطراری
• فراهم شدن محیط توسعه علمی در حوزه اصلاح نژاد طیور گوشتی
• فقط تولید داخل و در دسترس بودن
• امکان مقابله با تحريم هاى احتمالى
• مناسب بودن براى توليد مرغ سايز
• بسترى براى فعاليتهاى علمى و پژوهشى در زمينه طيور
• بجای راهبرد گسترش لاین آرین بهتر است از راهبرد معرفی یا عرضه استفاده شود
• چون مبانی حفظ و نگهداری لاین آرین و اطلاعات تجدید نسل آن بصورت کامل در اختیار کارشناسان و اساتید کشورمان میباشد ، میتوان از این آمیخته در کنار سایر سویه های تجاری ، بخشی از نیاز کشور را از آرین تامین نمود .
• استفاده از فرصت کنترل بیماریهای طیور و موضوعات مرتبط
• تجربه موفق مرغ گوشتی آرین تنه به تنه با مرغ گوشتی خارجی رقابت میکند
• با شرایط موجود نمیتوان نقطه قوت برای سویه آرین تعریف کرد
در پاسخ به سؤال سوم
در پاسخ به سؤال3 ئکه : حداقل سه مورد از مهمترین ضعفها و دلایل توقف و یا محدود کردن تولید گوشت مرغ از سویه آرین را اعلام فرمایید» طیف پاسخهای ارایه شده در قالب گزاره های ذیل ارایه شدند که عین آنها با کمی اصلاح ارایه شده اند:
• عدم ضریب تبدیل مناسب
• نداشتن مزیت رقابتی با سویه های تجاری موجود
• عدم اجرای فرآیند اصلاح نژاد در طی ۲۰سال گذشته
• هیچ توجیهی برای تولید ارین نیست
• ضعف نیروی انسانی متخصص در سطح ستاد و استان
• ضعف نیروی انسانی در مجتمع لاین آرین
• دولتی نمودن فرآیند احیا و گسترش آرین
• عقب افتادگی ژنتیکی سویه بدلیل عدم سرمایه گذاری روی ارتقای کیفیت تولید.
• عدم توان رقابت با سویه های خارجی در شرایط فعلی
• کیفیت پایین لاشه
• عملکرد نا مناسب در اوزان بالای 2کیلوگرم
• عدم رقابت با سویه های موجود در بازار
• ضریب تبدیل بالا بعد از سن ۴۰ روزگی و وزن ۲ کیلو گرم
• عدم بازارپسندی برای قطعه بندی
• مصرف دان بیشتر و ضریب بالا بعد از سن ۴۰ روزگی
• آسیب پذیری بالا در برابر بیماریها
• ریسک لاین مرغ آرین به دلیل تمرکز بالای ژنتیکی،آسیب پذیری بالایی در برابر بیماریها دارند و به سرعت مبتلا میشوند.
• نیاز به شرایط خاص: ریسک لاین مرغ آرین به شرایط خاص و دقیقی از جمله دمای مناسب، تغذیه مناسب و شرایط بهداشتی خاص نیاز دارند و در صورت عدم رعایت این شرایط، عملکرد آنها کاهش مییابد.
• کاهش تنوع ژنتیکی: استفاده مداوم از ریسک لاین مرغ آرین باعث کاهش تنوع ژنتیکی در جمعیت مرغها میشود و این امر میتواند منجر به مشکلات اقتصادی و عملکردی در آینده شود.
• هزینه بالای تولید: ریسک لاین مرغ آرین به دلیل نیاز به شرایط خاص و دقیق، هزینه بالایی برای تولید دارند و این امر میتواند باعث کاهش سودآوری و افزایش قیمت محصولات شود.
• عدم بهره وری
• عدم توان رقابت
• عدم حمایت مدبرانه دولت
• ضریب تبدل بالا وغیر قابل توجیه
• عدم پیشرفت در بهبود این سویه
• هیچ وقت به صرفه نخواهد بود
• ضریب تبدیل بالا و عدم توجیه اقتصادی ، آفت لاشه بالا ، عدم بازار پسندی و عدم استقبال خرید توسط کشتارگاه و کشتارکن
• ضعف در ضریب تبدیل طول مدت پرورش وساختار اسکلت بدن که مورد پسند کشتارگاهها وخریدار نمیباشد که مربوط به ساختار فیریولوژیک آن بوده که در شاخصه ژنوتیپ تقسیم بندی میکنم
• موجب کمبود تولید و توزیع مرغ مورد نیاز مصرف کنندگان
• ضَریب تبدیل غذایی بد، وارفتگی پاها در اواخر دوره پرورش، سوختگی سینه و ناهنجاری متابولیکی آسیت و ...
• پایین بودن ضرائب و شاخص های تولیدی
• محدودیت تعداد خطوط پدری و مادری جهت فراهم شدن زمینه بهبود صفات تولیدی و تولید مثلی
• تقاضای جامعه برای مرغ با وزن سنگین
• حساسیت به آسیت
• ضعف در دیپلماسی صادراتی و یافتن بازار برای کسب بازار منطقه ای و عدم توان رقابت با سویه های دیگر
• اصلا ضریب تبدیل خوبی ندارد
• ضریب تبدیل پایین
• آفت لاشه بالا
• گوشت نهایی خیلی کم
• رشد کند ضریب تبدیل خراب افت کشتار بالا هدر دادن پول
• لاين موجود به لحاظ اصلاح نژادى بسيار ضعيف و عملكرد پايينى دارد
• فاقد تنوع جهت اصلاح نژاد ميباشد
• توان رقابة با بقيه سويه هاى وارداتى را ندارد (ضريب تبديل بالا تلفات بالا-راندمان لاشه پايين به لحاظ بازارپسندى بخصوص نسبت پايينتر سينه به ران
• درگيرى با بيمارى تنفسى آسيت
• عدم استفاده از نظر خبرگان و افراد صاحب نظر
• ضریب تبدیل بسیار بالا که اختلاف معنی داری با سایر سویه ها دارد
• پائین بودن میزان گوشت سینه نسبت به کل لاشه در مقایسه با سایر سویه ها
• بازارپسندی بسیار پائین نسبت به سایر سویه ها
• به روز نبودن اطلاعات لاین آرین
• عدم استفاده از تکنیکهای رقابتی روز دنیا ( عدم بهره گیری ازمراکز RST ) ، که این امر میتواند ضعف مدیریتی تلقی گردد
• عدم تکرار اقدامات اصلاح نژادی طی 20 سال اخیر
• عدم سپردن مسولیت خط لاین ارین به متخصص دلسوز و متعهد و کار افرین
• عدم دستیابی به ارتقاع سویه ارین بعلت بکار نگرفتن علوم جدید و فناورانه در بحث اصلاح نژاد و ژنتیک که تا کنون بصورت همان مدل اولیه و کهنه در حال استفاده است و هیچ کار فنا ورانه در حوزه کار افرینی بر روی آن انجام نشده
• عدم استفاده از کارشناسان اولیه که در سالهای دهه ۶۰ لاین را ساختند ولیکن بدلیل بی مبالاتی مسولین دولتی این مغزهای متفکر را خانه نشین یا خارج نشین کردند خبره
• هیچ نقطه ی قوتی در مورد لاین آرین وجود ندارد.
• اصلا هیچ نقطه قوتی به غیر از ضرر نداره
• سویه آرین قوت ندارد
در پاسخ به سؤال چهارم
در پاسخ به سؤال 4 که: «تحت چه شرایطی با گسترش و استمرار تولید گوشت مرغ بر اساس سویه آرین موافقید؟» طیف پاسخهای ارایه شده در قالب گزاره های ذیل ارایه شدند که عین آنها با کمی اصلاح ارایه شده است:
• در قالب یک شرکت زنجیره ای مستقل
• با افزایش دانش و استفاده از فن آوری، نوآوری و استفاده از تکنولوژی های پیشرفته در زمینه تغذیه بهداشت مرغ؛ کاهش هزینه تولید و بهبود کیفیت و کمیت گوشت مرغ
• هدف گذاری صادرات در زمینه جوجه اجداد و جوجه یک روزه و گوشت مرغ و فرآورده های آن با محصولات جدید
• متخصصینی در مجتمع باشند که اهل علم و عمل باشند.
• مدیریت مجتمع بابلکنار با پشتوانه حاکمیتی و اجرای بخش خصوصی پیگیری شود.
• ضعف کنونی ژنتیکی آرین یک ضعف اساسی نیست و قابل اصلاح خواهد بود.
• گسترش تولید با سویه آرین می باید در چارچوب اصلاح و ارتقای کل صنعت برنامه ریزی شود.
• تحقیقات و توسعه و به روز رسانی عمل کرد سویه و قابل رقابت کردن با سویه های خارجی
• در صورت امکان ارائه خدمات حمل و کشتار به هنگام و بموقع در زمان عرضه به بازار، قبل از خراب شدن ضریب تبدیل
• در صورت تامین جوجه و دان آماده و دریافت مرغ زنده از مرغداران امکان ادامه تولید وجود دارد
• انتقال ریسک تولید کننده از مرغداران به بودجه عمومی در جهت حمایت از در مسیر خودکفایی قرار گرفتن.
• انتقال فن آوری مدرن در مدیریت یکپارچه تولید برای همه
• آموزش و انتقال دانش به صورت مداوم به مرغداران و کارکنان
• حذف انتظار برای عرضه مرغ ، و ایجاد سیستم هوشمند ساعتی حمل و نقل مرغ زنده از مرغداری تا کشتارگاه با برنامه سن پرورش
• ایجاد مشوق های لازم از طرف دولت تا برابر شدن شرایط تولید برای تولید کنندگان این سویه با سویه های خارجی
• هیچ شرایطی مگر اینکه بهبود تولیدش از نظر علمی تضمین شود و دولت نیز ضر و زیانش را کاملا بدون هیچ حیله ای پرداخت کند
• اگر دولت کل تولید مرغ آرین را با قیمت تضمین شده خریداری نماید و یا خسارت ناشی از ضریب تبدیل بالا و آفت لاشه بیشتر آن که باعث ضرر و زیان میشود جبران نماید
• بایستی به سه شاخصه ساختارفیزیولوژیگ گله ساختار فیزیک سالن ساختار دان در کل ایران توجه کرد که هرکدام بایستی جداگانه و به موازات هم در کل نقاط ایران توجه داشت که متاسفانه اصلا هیچ کدام ازساختارها توسط پرورش دهندگان وکارشنان امر توجه بهش ندارن و همه امور به گردن دولتمردان کشیده میشه و تا توجه به ضریب تبدیل در پروزش نشود بهترین سویه ها هم مشکل میفتد. در اصلاح امور پرورش خیلی حرف برای گفتن وجود دارد.
• به خاطر ضعف گوشت اوری دولت بایستی یک سری امتیازاتی برای پرورش دهندگان قایل بشود
• اصلاح مشکلات نژادی و بهبود ضریب تبدیل غذایی
• ایجاد لاین آزمایشی
• افزایش تعداد خطوط لاین
• توسعه تحقیقات
• حمایت از پرورش دهندگان در تمام رده های شجره ای از لاین تا گوشتی برای جبران کاستی های این سویه نسبت به سویه های تجاری دیگر
• استمرار تولید گوشت مرغ از طریق مرغ سایز و در قالب زنجیره
• سهم آن از بازار کمتر از ده درصد باشد.
• محدود كردن سهم بازار آن به كمتر از بيست درصد تا زمانيكه توليد آن رقابتى شود
• اصلاح ژنتیکی در صورتیکه صفات اقتصادی این سویه قابلیت رقابت نسبی با سایر سویه ها را داشته باشد.
• در شرایط کنونی ایران و تا زمانیکه نگهداری این لاین صرفا در دستان دولت باشد اصلاح ژنتیکی این لاین امکان پذیرنیست همچنانکه در 20 سال گذشته هیچ اقدام قابل توجهی در مورد این لاین انجام نشده است.
• تبعیت از شیوه های روز دنیا در انطباق با شرایط کشورمان
• به روز بودن مدیریت لاین در ابعاد مختلف
• تامین هزینه های مالی توسط دولت و تشکیل یک کار گروه از ورزیده ترین و مجرب ترین افراد دانش اموخته رشته اصلاح نژاد و بهنژادی به سرپرستی جناب اقای حسینی که بنیان گذار سویه آرین در ایران بودند و الان هم میتوان از قوه فکری ایشان در جهت بهبود و ارتقا سویه آرین و رساندن این سویه تا حد راس و سایر سویه های دیگر به پویایی رساند و قطع وابستگی سایر سویه های خارجی را زمینه سازی کرد.