نحوه گذار از چالش حذف ارز و تامین خوراک طیور
بنا به نتایج کارگاههای برگزارشده قبلی و همچنین (پیوست 12) مجموع ذرت مورد نیاز سالانه صنعت طیور حداکثر 5.6 میلیون تن با ارزش تقریبی یک میلیارد و نهصد میلیون دلار و مجموع کنجاله مورد نیاز سالانه صنعت طیور حداکثر 3 میلیون تن با ارزش تقریبی یک میلیارد و هشتصد میلیون دلار و حداکثر ارز مورد نیاز مکملهای غذایی و دارویی صنعت طیور دویست میلیون دلار؛ نیاز صنعت طیور به ارز برای واردات نهاده های تولید حداکثر 3700 میلیون دلار می باشد که تأمین آن از مبادی دولتی، سهم قابل توجهی در میان سایر اقلام و کالاهای وارداتی ندارد. لذا اگر ورود آگاهانه و سازنده دولت در بازار ارز و نهاده های تولید و حمایت از حلقه های تولید ، توزیع و مصرف نهایی گوشت مرغ لازم است، ضمن اینکه این امر نباید موجب سرکوب قیمت کالای تولیدی و از بین رفتن صرفه اقتصادی تولید مرغ گوشتی شود، باید به موارد ذیل نیز توجه کافی صورت گیرد:
1. طی 3 سال گذشته تا کنون نحوه تامین و تخصیص ارز ترجیحی 4200 تومانی برای تامین نهاده خوراک دامی با فراز و فرودهای خاصی مواجه شده که در مجموع اثرات آن بر حوزه تولید و مصرف محصولات طیور نامناسب بوده است؛
2. بنا به نامناسب بودن نحوه تامین و تخصیص ارز برای نهاده های خوراک طیور؛ ضرورت حذف و یا انتقال آن به حلقه های دیگر مورد تأکید است اما این امر باید ملاحظات متعددی مد نظر قرارگیرد. برای حمایت از تولید می توان با انتقال یارانه نهاده های خوراک طیور به حلقه تولید و مرغداران با ارایه کارت اعتباری ویژه و واریز یارانه متناسب با میزان جوجه ریزی در واحدها (بنا به محدودیت تعداد مرغداران حداکثر 20 هزار واحد مرغ گوشتی) نسبت به حمایت از تولید فعالانه مواجه شد. این گام عملیاتی تر از پرداخت یارانه به جمعیت مصرف کننده است.
3. مؤکداً لازم است قبل از حذف ارز، «آئین نامه اجرایی» طرح با مشارکت مراجع ذیمدخل تدوین گردد، تا با ملاحظات نکات میدانی لازم از بروز التهاب و نابسامانی بعدی در عرصه‌های تولید و سپس مصرف جلوگیری بعمل آید.
4. جبران افزایش قیمت هزینه واردات نهاده ها به وارد کنندگان نهاده های خوراک دامی به روشهای مناسب (کوتاه مدت)
5. دادن نقدینگی لازم در اثر حذف ارز به تولید کنندگان طیور به روشهای مناسب (کوتاه مدت)
6. زمینه سازی برای شناسایی دهکهای جمعیتی آسیب پذیر و انتقال یارانه در قالب یارانه پروتئین غیرنقدی به مصرف کنندگان نهایی در دهکهای پایین جامعه به روشهای مناسب (کوتاه مدت)
7. استفاده از روشهای تهاتر نفت یا دیگر کالاهای صادراتی در جهت واردات نهاده های خوراک ذرت و کنجاله سویا (کوتاه مدت)
8. استفاده از ظرفیت کشت فراسرزمینی ذرت و کنجاله سویا برای تامین نیاز نهاده های خوراک طیور (کوتاه مدت)
9. کاهش جیره ذرت و کنجاله سویا از جیره غذایی با حفظ استانداردهای تامین انرژی و پروتین طیور با تنوع بخشی به نهاده های خوراک طیور (میان مدت - بلند مدت)
10. افزایش ظرفیت تولید سویا و ذرت در داخل کشور (میان مدت – بلند مدت)
11. افزایش ظرفیت تولید محصولات زراعی و باغی جایگزین ذرت و سویا در داخل کشور (کوتاه مدت-میان مدت - بلند مدت)
12. اصلاح مصرف خوراک طیور در مرغداریها و ارتقای ضریب تبدیل
13. رسیدن به آنالیز قیمت تولید مرغ گوشتی متناسب با شرایط مختلف اقلیمی، اقتصادی و فنی در استانهای مختلف و نهایتاً کشور ضروری است.
14. زمینه سازی کاهش نیاز به واردات نهاده های خوراک طیور از خارج با :
15. ورود شرکتهای دانش بنیان در جهت تأمین خوراک طیور در عرصه تولید زراعی، باغی و دامی
16. اصلاح الگوی کشت متناسب با تأمین نیاز خوراک انسانی (زراعی و باغی) و دامی
17. فعال شدن کشت فراسرزمینی
18. فعال نمودن کشاورزی قراردادی بین واحدهای طیور و زراعی کشور توسط تشکلها
19. اصلاح ریشه اصلی و بنیادی چالشهای کنونی در تأمین نهاده ها و خوراک طیور که عبارت است از ساختار معیوب، سنتی و پرهزینه نهادها و تشکلهای متعدد و با نگاههای سنتی پنجاه سال پیش و ساختار غلط وتقریبا دولتی آنهاست.
20. اصلاح الگوی مصرف گوشت مرغ در دهکهای مختلف جامعه
بنا به نتایج کارگاههای برگزارشده قبلی و همچنین (پیوست 12) مجموع ذرت مورد نیاز سالانه صنعت طیور حداکثر 5.6 میلیون تن با ارزش تقریبی یک میلیارد و نهصد میلیون دلار و مجموع کنجاله مورد نیاز سالانه صنعت طیور حداکثر 3 میلیون تن با ارزش تقریبی یک میلیارد و هشتصد میلیون دلار و حداکثر ارز مورد نیاز مکملهای غذایی و دارویی صنعت طیور دویست میلیون دلار؛ نیاز صنعت طیور به ارز برای واردات نهاده های تولید حداکثر 3700 میلیون دلار می باشد که تأمین آن از مبادی دولتی، سهم قابل توجهی در میان سایر اقلام و کالاهای وارداتی ندارد. لذا اگر ورود آگاهانه و سازنده دولت در بازار ارز و نهاده های تولید و حمایت از حلقه های تولید ، توزیع و مصرف نهایی گوشت مرغ لازم است، ضمن اینکه این امر نباید موجب سرکوب قیمت کالای تولیدی و از بین رفتن صرفه اقتصادی تولید مرغ گوشتی شود، باید به موارد ذیل نیز توجه کافی صورت گیرد:
1. طی 3 سال گذشته تا کنون نحوه تامین و تخصیص ارز ترجیحی 4200 تومانی برای تامین نهاده خوراک دامی با فراز و فرودهای خاصی مواجه شده که در مجموع اثرات آن بر حوزه تولید و مصرف محصولات طیور نامناسب بوده است؛
2. بنا به نامناسب بودن نحوه تامین و تخصیص ارز برای نهاده های خوراک طیور؛ ضرورت حذف و یا انتقال آن به حلقه های دیگر مورد تأکید است اما این امر باید ملاحظات متعددی مد نظر قرارگیرد. برای حمایت از تولید می توان با انتقال یارانه نهاده های خوراک طیور به حلقه تولید و مرغداران با ارایه کارت اعتباری ویژه و واریز یارانه متناسب با میزان جوجه ریزی در واحدها (بنا به محدودیت تعداد مرغداران حداکثر 20 هزار واحد مرغ گوشتی) نسبت به حمایت از تولید فعالانه مواجه شد. این گام عملیاتی تر از پرداخت یارانه به جمعیت مصرف کننده است.
3. مؤکداً لازم است قبل از حذف ارز، «آئین نامه اجرایی» طرح با مشارکت مراجع ذیمدخل تدوین گردد، تا با ملاحظات نکات میدانی لازم از بروز التهاب و نابسامانی بعدی در عرصه‌های تولید و سپس مصرف جلوگیری بعمل آید.
4. جبران افزایش قیمت هزینه واردات نهاده ها به وارد کنندگان نهاده های خوراک دامی به روشهای مناسب (کوتاه مدت)
5. دادن نقدینگی لازم در اثر حذف ارز به تولید کنندگان طیور به روشهای مناسب (کوتاه مدت)
6. زمینه سازی برای شناسایی دهکهای جمعیتی آسیب پذیر و انتقال یارانه در قالب یارانه پروتئین غیرنقدی به مصرف کنندگان نهایی در دهکهای پایین جامعه به روشهای مناسب (کوتاه مدت)
7. استفاده از روشهای تهاتر نفت یا دیگر کالاهای صادراتی در جهت واردات نهاده های خوراک ذرت و کنجاله سویا (کوتاه مدت)
8. استفاده از ظرفیت کشت فراسرزمینی ذرت و کنجاله سویا برای تامین نیاز نهاده های خوراک طیور (کوتاه مدت)
9. کاهش جیره ذرت و کنجاله سویا از جیره غذایی با حفظ استانداردهای تامین انرژی و پروتین طیور با تنوع بخشی به نهاده های خوراک طیور (میان مدت - بلند مدت)
10. افزایش ظرفیت تولید سویا و ذرت در داخل کشور (میان مدت – بلند مدت)
11. افزایش ظرفیت تولید محصولات زراعی و باغی جایگزین ذرت و سویا در داخل کشور (کوتاه مدت-میان مدت - بلند مدت)
12. اصلاح مصرف خوراک طیور در مرغداریها و ارتقای ضریب تبدیل
13. رسیدن به آنالیز قیمت تولید مرغ گوشتی متناسب با شرایط مختلف اقلیمی، اقتصادی و فنی در استانهای مختلف و نهایتاً کشور ضروری است.
14. زمینه سازی کاهش نیاز به واردات نهاده های خوراک طیور از خارج با :
15. ورود شرکتهای دانش بنیان در جهت تأمین خوراک طیور در عرصه تولید زراعی، باغی و دامی
16. اصلاح الگوی کشت متناسب با تأمین نیاز خوراک انسانی (زراعی و باغی) و دامی
17. فعال شدن کشت فراسرزمینی
18. فعال نمودن کشاورزی قراردادی بین واحدهای طیور و زراعی کشور توسط تشکلها
19. اصلاح ریشه اصلی و بنیادی چالشهای کنونی در تأمین نهاده ها و خوراک طیور که عبارت است از ساختار معیوب، سنتی و پرهزینه نهادها و تشکلهای متعدد و با نگاههای سنتی پنجاه سال پیش و ساختار غلط وتقریبا دولتی آنهاست.
20. اصلاح الگوی مصرف گوشت مرغ در دهکهای مختلف جامعه